Bạc Hy Lai sẽ ở ‘nhà tù 5 sao’?

• Celia Hatton
• BBC News, Bắc Kinh

20 tháng 9 2013

Chụp lại hình ảnh,

Ông Bạc Hy Lai tại phiên tòa sơ thẩm cuối tháng Tám

Bạc Hy Lai từng là một ngôi sao sáng trong Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Ông nay là một chính khách bị hoen ố danh dự khi đang chờ đợi một phán quyết gần như khẳng định các cáo buộc rằng ông phạm tội tham nhũng, biển thủ công quỹ và lạm dụng quyền lực.

Ông có thể sớm bắt đầu thụ án tù dài trong cùng nhà tù kiểu Liên Xô cũ, nơi cha ông, ông Bạc Nhất Ba, từng bị giam trong giai đoạn Cách mạng Văn hóa hỗn loạn ở Trung Quốc.

Nhà tù Tần Thành được xây dựng trên các ngọn đồi ở mạn bắc của Bắc Kinh hồi năm 1958. Sử dụng kinh phí của Liên Xô, nhà tù ban đầu được xây cất để giam những người theo Quốc Dân Đảng của Trung Quốc chống lại những người cộng sản của Mao Trạch Đông.

Ngày nay, Tần Thành vẫn là nhà tù “sang trọng” của Trung Quốc, nơi giam các chính trị phạm nhưng được đối xử như thường phạm, và các quan chức đảng cấp cao, những người thụ hưởng một loạt đặc quyền.

Các tù nhân cao cấp của nhà giam Tần Thành có thể xem truyền hình trong thời gian từ 14:00 tới 21:00 hàng ngày và có thể đi dạo một mình trong các khuôn viên trại giam tới sáu lần mỗi tuần, theo một bài báo gần đây trên tờ Tin tức Bắc Kinh, một nhật báo có uy tín.

Các tù nhân ở cấp cao như ông Bạc Hy Lai cũng được hưởng các bữa ăn tốt hơn. Không giống như các thường phạm, các tù nhân cao cấp dùng sữa vào bữa sáng. Bữa trưa và bữa ăn tối bao gồm hai món ăn Trung Quốc và một tô súp, mà đôi khi do một đầu bếp từ một khách sạn Bắc Kinh tới nấu. Sau mỗi bữa ăn, mỗi tù nhân cấp cao nhận được nhận một trái táo.

Hầu hết những người được BBC phỏng vấn tin rằng ông Bạc sẽ theo chân các quan chức ngã ngựa khác tới Tần Thành để thụ án.

Danh sách dài các cựu tù nhân bao gồm góa phụ nóng tính của Mao Trạch Đông, bà Giang Thanh, người đã thụ án trong suốt một thập niên trước khi bà được thả do lí do sức khỏe vào năm 1991, vài tháng trước khi bà tự sát.

Cha của ông Bạc Hy Lai, ông Bạc Nhất Ba, đã bị giam ở Tần Thành sau khi ông bị tuyên án là một “kẻ phản cách mạng”. Theo Tổ chức Nhân quyền ở Trung Quốc có trụ sở ở New York, một số người biểu tình từ thời Thiên An Môn vẫn còn thụ án chung thân tại Tần Thành.

‘Đáng sợ và thê thảm’

Nhiều tù nhân bình thường ở Tần Thành không có chỗ giam thật thoải mái ở nhà tù này.

Nhà tổ chức cuộc biểu tình ở Thiên An Môn, ông Vương Đán, đã bị giam ở Tần Thành trong suốt 19 tháng kể từ năm 1989. Trong hồi ký của mình, ông mô tả bầu không khí của nhà tù này là “đáng sợ và thê thảm” .

“Thức ăn thật là khủng khiếp,” ông nhớ lại.

“Ba lần một ngày, chúng tôi được cho ăn bánh ngô với một ít dưa chuột, khoai tây và cà tím. Không có thịt và rau không có dầu trộn, các món bánh mà họ cho tù ăn chẳng hề có mấy giá trị dinh dưỡng. Tôi đã luôn thèm đươc khẩu phần lớn hơn.”

Ông Bạc có nhiều khả năng đối mặt với nhiều kẻ thù hơn là bạn bè trong tù. Theo truyền thông Hong Kong, cựu cánh tay phải của ông Bạc, ông Vương Lập Quân, đang chấp hành hình phạt trong nhà tù Tần Thành.

Ông Vương được cho là đã châm ngòi cho sự sụp đổ của ông Bạc Hy Lai, khi ông chạy trốn vào tòa lãnh sự Mỹ để báo cáo sự can dự của ông Bạc và bà vợ Cốc Khai Lai trong cái chết của thương nhân Anh, Neil Heywood.

Một thời từng là bạn bè, các ông Bạc Hy Lai và Vương Lập Quân gần đây đã đối chất tại phiên tòa xử ông Bạc.

Ít nhất ông Bạc có lẽ sẽ không phải chịu những cuộc gặp gỡ khó xử với phu nhân của ông tại Tần Thành. Bà Cốc Khai Lai đã bị kết án về cái chết của Neil Heywood hồi năm ngoái.

Bà được cho là đang chấp hành hình phạt ở Diêm Thành thuộc tỉnh Hà Bắc, nơi mà Bộ Tư pháp của Trung Quốc mô tả như một “nhà tù có phong cách vườn.” Một số tù nhân, theo tường trình một cách tự hào của Bộ này, thậm chí còn làm thơ khi ở đó.

Giám đốc Công an Bắc Kinh hồi cuối những năm 1950 từng giám sát việc xây cất nhà tù Tần Thành. Nhiều năm sau, chính ông ta đã bị giam tại đây, khi bị chính quyền tuyên bố là một “kẻ phản bội” Đảng Cộng sản.

“Nếu tôi biết tôi sẽ bị tù ở đó,” ông này từng nói, “tôi đã có thể xây cho nhà tù đẹp hơn.”