Thủ đô gió ngàn- cái nôi của Cách mạng Việt Nam

Trong dòng chảy cách mạng Việt Nam, Chiến khu Việt Bắc là an toàn khu quan trọng trong những năm tháng tháng gian khổ kháng chiến bảo vệ tổ quốc. Đây là căn cứ địa cách mạng ra đời sớm nhất và lớn nhất trong thời kỳ chuẩn bị Cách mạng tháng Tám 1945, trong kháng chiến chống thực dân Pháp và can thiệp Mỹ (1946-1954). Quá trình củng cố, phát triển của căn cứ địa Việt Bắc gắn liền với hoạt động lãnh đạo cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Trung ương Đảng và Chính phủ.

Bởi vậy địa danh này còn có tên gọi “thủ đô kháng chiến” hay “thủ đô gió ngàn”.

Ông Vũ Kỳ (1921-2005), thư ký riêng của Bác khi được hỏi về thủ đô gió ngàn, đã nói rằng: “Chẳng ở đâu cả! – Việt Bắc! Chỉ là hình tượng điển hình thôi. Như “Rừng cọ đồi chè” tiêu biểu của trung du Phú Thọ vậy, không chỉ riêng huyện, xã nào”.

Thủ đô gió ngàn theo mô tả của nhà thơ Tố Hữu như sau: ‘Vui sao một sáng tháng năm/ Ðường về Việt Bắc lên thăm Bác Hồ/ Suối dài xanh mướt nương ngô/ Bốn phương lồng lộng thủ đô gió ngàn’.

Còn theo cuốn sách “Các di tích lịch sử văn hóa tỉnh Bắc Kạn” (xuất bản năm 1999), sau ngày toàn quốc kháng chiến, Trung ương Đảng cử đội công tác đặc biệt do đồng chí Trần Đăng Ninh dẫn đầu lên Việt Bắc tìm địa điểm để xây dựng khu căn cứ an toàn cho các cơ quan của Trung ương Đảng, gọi tắt là ATK. Tiêu chí tìm địa điểm được Bác rút gọn bằng câu thơ:

Trên có núi, dưới có sông

Có đất ta trồng, có bãi ta vui

Và:

Tiện đường sang Bộ Tổng (Bộ Tổng Tư lệnh – qua đèo De bên kia Định Hóa)

Thuận lối tới Trung ương (Văn phòng Tổng Bí thư Trường Chinh)

Sau thời gian khảo sát, đội quyết định chọn một số địa điểm thuộc các huyện Định Hoá, Đại Từ, Phú Lương (Thái Nguyên); Sơn Dương, Chiêm Hóa, Yên Sơn (Tuyên Quang) và Chợ Đồn, Chợ Mới, Chợ Rã (nay là Ba Bể thuộc Bắc Kạn).

Các địa điểm trên là vùng giáp ranh của ba tỉnh, địa hình hiểm trở, mạng lưới giao thông là những đường mòn tạo thành khu liên hoàn rộng trên ba nghìn km2; có sông Phó Đáy, sông Gâm tiện lợi cho việc đi lại bằng thuyền. Địa thế của ATK, theo Bác Hồ, là nơi “Tiến khả dĩ công, thoát khả dĩ thủ”.

Như vậy, thủ đô kháng chiến, hay thủ đô gió ngàn trải rộng bao gồm các địa danh thuộc ba tỉnh Thái Nguyên, Tuyên Quang và Bắc Kạn. Hàng năm, đông đảo du khách hành hương về nguồn, thăm lại chiến khu xưa, đứng trước những tấm bia di tích trầm mặc, trong nghi nghút khói nhang thơm, đã cùng nhau tưởng nhớ đến Bác Hồ và bao thế hệ cha anh đã gian khổ chiến đấu vì Tổ quốc. 

Thực hiện: Vũ Điệp, Hồng Kiên, Mạnh Hùng

Ảnh 360 – Di tích lịch sử An toàn khu (ATK) Định Hóa

Không hỗ trợ iframe