Hoạ Sĩ Nguyễn Gia Trí – Tiểu Sử Cuộc Đời, Sự Nghiệp & Tác Phẩm Nổi Bật
Tiểu Sử Cuộc Đời Nguyễn Gia Trí
Nghệ nhân Nguyễn Gia Trí (1908 – 1993) quê ở xã Trường Yên, huyện Chương Mỹ, tỉnh Hà Tây (nay là Hà Nội). Năm 1936, ông tốt nghiệp Học viện Mỹ thuật Đông Dương. Nghệ nhân Nguyễn Gia Trí là người đứng đầu trong thời kỳ đỉnh cao sơn mài trong giai đoạn 1938-1944. Những tác phẩm của anh với những đường nét thanh lịch vừa thực vừa ảo, in khắc giữa các lớp sơn mài tạo nên được những bức tranh nghệ thuật nổi tiếng.
Sự Nghiệp Nguyễn Gia Trí
Nguyễn Gia Trí – cha đẻ của tranh nghệ thuật sơn mài hiện đại Việt Nam, là người tiên phong trong việc chuyển những bức tranh Sơn Mài thành tác phẩm Kiệt tác nghệ thuật. Các tác phẩm của ông thường vẽ về phụ nữ và tranh phong cảnh, đây được xem như là đỉnh cao của nghệ thuật tranh Sơn Mài.
Ông sử dụng các phương pháp sơn mài mới để phối hợp giữa chạm khắc và in ấn, đồng thời vận dụng các nguyên tắc cấu trúc của hội họa phương Tây để tạo ra những bức tranh nghệ thuật hiện đại mang đặc trưng dân tộc. Cũng chính vào thời điểm này, tác phẩm Lưu Nguyễn của ông được nhập khổ lớn, được người Pháp mua về, trưng bày trong Phủ Toàn quyền của người Pháp (nay là Phủ Chủ tịch) ở Hà Nội, hiện vẫn còn được treo.
Cuối những năm 1930, ông thành lập Đại Việt Dân Chính Đảng cùng với Nguyễn Tấn Tân, Nguyễn Văn Lữ, Tề Hồng và Hoàng Đạo. Vì hoạt động chính trị, ông bị chính quyền thực dân Pháp đày lên Sơn La.
Vào những năm 1940, khi chất liệu sáng tác được thay đổi để chuyên về chất liệu sơn mài đã tạo nên một phong cách riêng. Đề tài quen thuộc là những cô gái duyên dáng, thong dong trong khung cảnh thiên nhiên thơ mộng. Nguyễn Gia Trí sử dụng son môi, sơn than, thếp vàng, bạc, vỏ trứng, sơn cánh gián tạo nên vẻ đẹp lộng lẫy và chiều sâu huyền bí cho đồ sơn mài, đẩy giá trị, nghệ thuật tranh sơn mài lên đỉnh cao, khẳng định chất sơn mài trong sơn mài. tầm quan trọng. Từ năm 1954 đến 1975, nhiều bức tranh quý của ông được nhiều người sưu tầm, thường được đặt ở các biệt thự sang trọng. Trong những năm 1960 và 1970, nghệ thuật của ông có khuynh hướng trừu tượng. Tuy nhiên, cuối đời, ông trở về thế giới lãng mạn đẹp như mơ của những năm 1940.
Các Tác Phẩm Nghệ Thuật của Nguyên Gia Trí
Bức tranh nghệ thuật đầu tiên mang nhiều dấu ấn của chủ nghĩa hiện thực và ấn tượng châu Âu:
- Hoàng hôn trên sông
- Phong cảnh Móng Cái
Một số bức tranh sơn mài đáng chú ý của Nguyễn Gia Trí từ năm 1938 đến năm 1945 là:
- Chợ Bờ
- Khỏa thân
- Đèn trung thu
- Dọc mùng
- Cảnh thiên thai
- Thiếu nữ bên hồ sen
- Bên hồ Gươm
- Chùa Thầy
- Giáng sinh
- Đêm Bồ Tùng Linh
Trong đó, bức tranh “Thiếu nữ bên hồ sen” gồm 6 tấm với tổng diện tích 12 mét vuông đã được bán cho Giám đốc Sở Điện – Nước Bắc Đông Dương. Bức tranh cô gái trong khu vườn được trình bày như một khu vườn đầy màu sắc, nơi cô gái chơi, chạy và nhảy. Giá trị thực sự của chúng bắt nguồn từ hình dạng và chuyển động của chúng. Trời dát vàng, chiếc áo điểm xuyết trứng, từng chiếc lam có những sọc vàng rực rỡ càng làm nổi bật vẻ đẹp trinh nguyên của cô gái thiếu nữ. Trong tranh sơn mài khổ lớn, Nguyễn Gia Trí luôn mở rộng tầm nhìn thẩm mỹ, đặt trọng tâm vào sự cổ kính và hiện đại, nhấn mạnh đến sự hùng vĩ, giản dị và hoài cổ … Đây cũng là một tác phẩm có sức gợi hình mạnh mẽ. Mặt còn lại của màn hình được gọi là phong cảnh, và có một mảng vỏ trứng điển hình với một khung làm theo hình dạng của một cái cây với một khung màu lớn và rộng. Những khả năng siêu nhiên mạnh mẽ này khiến người ta nhớ đến vùng quê Bắc Bộ.
Họa sĩ Nguyễn Gia Trí hy vọng sẽ lưu giữ lại ba bức tranh sơn mài khổ lớn trong suốt cuộc đời mình, đó là “Hoài niệm xứ Bắc”, “Trừu tượng” và “Múa dưới trăng” (sáng tác từ năm 1968 đến 1969). Đó là ba bức tranh sơn mài khổ lớn, đang lưu giữ trong Thư viện Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, được vợ ông Ngô Đình Nhu mua tặng Nhật Hoàng, nhưng ông xin phải giữ lại trong nước. Thời kỳ đỉnh cao sức sáng tạo và khả năng tài chính của anh là hàng nghìn cây vàng. Nhưng khi nhắm mắt xuôi tay, số phận của anh chẳng có gì quan trọng trọng ngoại trừ một vài bức ảnh nhỏ, tất cả tiền bạc đều được họa sĩ đầu tư vào tác phẩm nghệ thuật.
Ngoài ra, danh họa Nguyễn Gia Trí còn có một số tác phẩm nghệ thuật tiêu biểu sau năm 1954 như Hai Bà Trưng, Trận Bạch Đằng, Địa linh hoán tượng, Ba Vua… Ông còn là nhà biếm họa sắc sảo, nhà đồ họa quan trọng trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam. Năm 2012, họa sĩ Nguyễn Gia Trí được nhà nước truy tặng giải thưởng Hồ Chí Minh cho các tác phẩm của ông.
