Mâm cỗ truyền thống Tết Trung thu
–
Thứ tư, 07/09/2022 08:00 (GMT+7)
Tết Trung thu , sửa soạn mâm cỗ cúng gia tiên và thưởng trăng là một phong tục truyền thống tốt đẹp của người Việt, vừa bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên vừa thể hiện khát vọng hướng tới cái đẹp.
Mâm cỗ Trung thu trong một hoạt động tập thể tại Hà Nội. Ảnh: Thuỷ Đặng
Mâm cúng gia tiên
Cỗ cúng gia tiên ngày Tết Trung thu thường được các gia đình sửa soạn đơn giản, với những lễ vật chính như bánh nướng, bánh dẻo, gà luộc, xôi, hoa quả, rượu, vàng mã…
Sách Bách khoa thư làng Việt cổ truyền (Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia ấn hành, năm 2021), tác giả Bùi Xuân Đính viết: “Trước ngày chính Tết, các gia đình sắm sửa lễ vật cho ngày chính lễ. Ngoài các đồ để bày cỗ mặn cúng gia tiên, còn mua các loại hoa quả (một phần để cúng gia tiên, phần để trẻ bày cỗ), các loại bánh mà phổ biến nhất là bánh nướng và bánh dẻo…”.
Cỗ thưởng nguyệt
Trong truyền thống mâm cỗ thưởng nguyệt rất công phu và được chuẩn bị từ hai ba tháng trước, những cô gái trong gia đình làm các món đồ tí xíu dưới sự hướng dẫn của bà mẹ. Con gái hàng phố thi nhau trổ tài, gọt hoa quả và bày biện các loại hoa, nặn bột làm thành hình con tôm con cá…
Khung cảnh mâm cỗ thưởng nguyệt được tác giả Nguyễn Văn Huyên miêu tả trong sách Hội hè lễ tết của người Việt (Nhà xuất bản Thế giới ấn hành, năm 2020), như sau: Vào đêm Trung thu một mâm cỗ được bày giữa sân rộng, trên đó bày vô số những quả trứng nhuộm ngũ sắc, quả dừa được trang trí thành hình hài con thỏ, quả bưởi được tô vẽ thành sư tử và kỳ lân, mía được buộc lại thành bó, bánh dẻo, bánh nướng, đèn lồng, đèn kéo quân… và ông tiến sĩ giấy được đặt ở nơi đẹp nhất.
Những quả trứng ngũ sắc là biểu tượng của sự sinh sôi nảy nở, quả dừa mang trong mình hình hài những chú thú nhút nhát là linh vật quan trọng ngày Trung thu, bó mía là biểu tượng của sự sum họp lứa đôi bền vững, bánh nướng và bánh dẻo là biểu tượng của mặt trăng và sự viên mãn đủ đầy, đèn lồng hình con cá và tiến sĩ giấy là khát vọng đỗ đạt, đèn rồng và trò chơi rước đèn gắn với sự cầu mong mưa thuận gió hòa…
Ngày nay cùng với sự phát triển của đời sống kinh tế – xã hội, mâm cúng tết Trung thu bên cạnh những thức quà truyền thống còn có vô số những loại bánh, đồ chơi đầy màu sắc.