Tiểu sử và cuộc đời sự nghiệp sáng tác của nhà văn Tô Hoài

Tô Hoài được biết đến là cây cổ thụ của nền văn học Việt Nam với những đóng góp cho nền văn học nước nhà. Để có thể hiểu thêm về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác văn chương của Tô Hoài mời bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây!

1. Tiểu sử

Tô Hoài (tên khai sinh: Nguyễn Sen; 27 tháng 9 năm 1920 – 6 tháng 7 năm 2014) là một nhà văn Việt Nam.

Tô Hoài sinh ra tại quê nội ở thôn Cát Động, Thị trấn Kim Bài, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Đông cũ trong một gia đình thợ thủ công. Tuy nhiên, ông lớn lên ở quê ngoại là làng Nghĩa Đô, huyện Từ Liêm, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông (nay thuộc phường Nghĩa Đô, quận Cầu Giấy, Hà Nội, Việt Nam). Bút danh Tô Hoài gắn với hai địa danh: sông Tô Lịch và phủ Hoài Đức.

Bước vào tuổi thanh niên, ông đã phải làm nhiều công việc để kiếm sống như dạy trẻ, bán hàng, kế toán hiệu buôn,… nhưng có những lúc thất nghiệp. Khi đến với văn chương, ông nhanh chóng được người đọc chú ý, nhất là qua truyện Dế Mèn phiêu lưu ký. Năm 1943, Tô Hoài gia nhập Hội Văn hóa cứu quốc. Trong chiến tranh Đông Dương, ông chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực báo chí, nhưng vẫn có một số thành tựu quan trọng như Truyện Tây Bắc.

Từ năm 1954 trở đi, ông có điều kiện tập trung vào sáng tác. Tính đến nay, sau hơn sáu mươi năm lao động nghệ thuật, ông đã có hơn 100 tác phẩm thuộc nhiều thể loại khác nhau: truyện ngắn, truyện dài kỳ, hồi ký, kịch bản phim, tiểu luận và kinh nghiệm sáng tác.

Ông mất ngày 6 tháng 7 năm 2014 tại Hà Nội, hưởng thọ 94 tuổi.

2. Phong cách sáng tác

Tô Hoài đến với sự nghiệp sáng tác từ những năm mười bảy, mười tám tuổi. Tuy sự xuất hiện của Tô Hoài được xem là khá muộn so với những nhà văn cùng thời vào giai đoạn 1930 – 1945 thế nhưng ông sớm khẳng định được vị trí của mình trong lòng độc giả qua nhiều tác phẩm nổi tiếng như: Dế mèn phiêu lưu kí, Nhà nghèo, Trăng thề,…

Là một người có vốn sống phong phú, những câu chữ của Tô Hoài luôn đem đến cho người đọc nhiều cảm nhận sâu sắc về cuộc đời, về con người. Trước cách mạng tháng Tám, đề tài Tô Hoài viết chủ yếu xoay quanh những người nông dân nghèo. Sau cách mạng tháng Tám, ông viết về những vùng nông thôn ở quê nhà.

Nổi bật trong sự nghiệp sáng tác của ông có thể kể đến tác phẩm Dế mèn phiêu lưu kí, đây là một cuốn truyện dành cho thiếu nhi, hiện tại nó đã được dịch ra 40 thứ tiếng trên thế giới. Tác phẩm Vợ chồng A Phủ trong tập truyện Tây Bắc cũng được xem là thành công lớn trong sự nghiệp sáng tác của Tô Hoài. Truyện kể về số phận bi đát của cô Mị, tác giả miêu tả vẻ bề ngoài có vẻ dễ dàng cam chịu của cô Mị ấy, sau đó khai thác vẻ đẹp tâm hồn, muốn tự do của Mị qua các chi tiết trong truyện. Mị đại diện cho người nông dân lao động khao khát được sống một cuộc đời tự do, một cuộc đời là chính mình.

Quan điểm sáng tác của Tô Hoài: “Muốn viết văn, điều quan trọng nhất là chi tiết. Mà chi tiết thì không thể phịa ra được. Phải chịu khó quan sát, ghi chép, đọc và tiếp xúc càng nhiều càng tốt”

3. Tác phẩm tiêu biểu

Dế Mèn phiêu lưu ký, Giăng thề, O chuột, Quê người, Nhà nghèo, Cỏ dại, Núi cứu quốc, Xuống làng, Đại đội Thắng Bình, Truyện Tây Bắc, Khác trước, Mười năm, Một số kinh nghiệm viết văn của tôi, Thành phố Lênin, Chuyện cũ Hà Nội,…

4. Vinh danh

Giải nhất Tiểu thuyết của Hội Văn nghệ Việt Nam 1956 (Truyện Tây bắc);

Giải A Giải thưởng Hội Văn nghệ Hà Nội 1970 (tiểu thuyết Quê nhà);

Giải thưởng của Hội Nhà văn Á – Phi năm 1970 (tiểu thuyết Miền Tây);

Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học – Nghệ thuật (đợt 1 – 1996).

Giải Bùi Xuân Phái – Vì tình yêu Hà Nội 2010.

5. Nhận định

Bản chất của văn chương Tô Hoài là phong cách, bút pháp đậm đà bản sắc dân tộc. Phẩm chất ấy là sự tích tụ của cả một đời gắn bó với đất nước và nhiều miền quê hương, trân trọng và yêu thương những con người lao động mang tâm hồn và tính cách của người Việt Nam. – Hà Minh Đức

Tô Hoài như một từ điển sống, một pho sách sống. Ông như cuốn Bách khoa Toàn thư mà không Viện sĩ nào, không Học giả nào có thể sánh được. Tôi đã có dịp tò mò hỏi ông về Hà Nội và rất ngạc nhiên. Tôi không ngờ ông hiểu Hà Nội sâu sắc đến thế. Tôi gọi ông là Nhà Hà Nội học, dù ông không nghiên cứu. – Trần Đăng Khoa

Hơn cả một nhà văn, Tô Hoài đã, đang và sẽ luôn là người bạn đường thân thiết của độc giả thuộc mọi lứa tuổi, trên con đường đưa họ đến với thế giới động tưởng tượng thuở nhỏ, hay đến với những miền đất mới, đến với con người đời dài rộng khi đã trưởng thành. – Phan Anh Dũng

Tô Hoài là một nhà văn lớn của Văn học Việt Nam hiện đại, người có 95 năm tuổi đời nhưng đã dành hơn 70 năm đóng góp cho văn học. Ông là nhà văn chuyên nghiệp, bền bỉ sáng tác và có khối lượng tác phẩm đồ sộ. – Phạm Xuân Nguyên

Hy vọng bài viết này sẽ mang lại cho bạn thêm nhiều hiểu biết cũng như cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của nhà văn Tô Hoài. Hãy tiếp tục ủng hộ Reader ở những bài viết tiếp theo nhé. Chúc bạn có kết quả học tập tốt nhất!