“Mùi đu đủ xanh” và một góc nhìn châu Á

Viện bảo tàng Guimet Museum of Asian Art ở thành phố Paris (Pháp) đang tổ chức một cuộc triển lãm về các loại trà Trung Quốc, trong đó nhấn mạnh lịch sử ra đời và những thăng trầm biến động trong ngành sản xuất trà của nước này. Quá trình chinh phục của trà Trung Quốc đối với thế giới phương Tây cũng được khắc họa lại một cách sinh động để làm rõ lịch sử của một loại thức uống phổ biến nhất hành tinh.

Bên cạnh việc tập trung vào ngành sản xuất trà và văn hoá thưởng trà của người Trung Quốc, triển lãm còn là một điểm đến văn hóa đa chiều khi nó giới thiệu cả những tác phẩm mỹ thuật của Trung Quốc như tranh thủy mặc, các tác phẩm thư pháp, các loại sách cổ viết về trà… Nhân dịp này, Viện bảo tàng Mỹ thuật Đông phương Guimet cũng giới thiệu những tác phẩm nghệ thuật Á Đông đã sưu tầm được trong những năm qua và giới thiệu bộ phim Mùi đu đủ xanh của đạo diễn người Pháp gốc Việt Trần Anh Hùng tới khách tham quan. “Mùi đu đủ xanh” là sự lựa chọn của bảo tàng để đem tới sự đa dạng về các hình thức tham quan và phong phú trong trải nghiệm về đời sống văn hóa Á Đông.

Cô bé Lư Mẫn San vào vai Mùi lúc nhỏ

Mùi đu đủ xanh (tiếng Pháp: L’Odeur de la papaye verte) là một phim nổi tiếng của đạo diễn người Pháp gốc Việt Trần Anh Hùng. Được trình chiếu tại Liên hoan phim Cannes tháng 5 năm 1993, Mùi đu đủ xanh đã giành được giải Camera vàng cho phim đầu tay, giải César của Pháp dành cho Phim đầu tay xuất sắc. Năm 1994, phim được đề cử giải Oscar ở hạng mục phim nói tiếng nước ngoài hay nhất.

Phim kể về một cô bé đi ở từ lúc còn nhỏ cho tới khi trở thành một cô thiếu nữ và tìm được tình yêu đẹp của cuộc đời mình. Bối cảnh phim là Sài Gòn những năm 1950, tuy vậy, cảnh phim hoàn toàn được dựng lên ở một trường quay tại thành phố Paris.

Diễn viên Trần Nữ Yên Khê vào vai Mùi khi trưởng thành

Nhân vật nữ chính của phim tên là Mùi. Tất cả những diễn viên nữ vào vào vai này đều là những người Pháp gốc Á. Trong đó, nữ diễn viên Trần Nữ Yên Khê, vào vai Mùi lúc lớn, là một phụ nữ Pháp gốc Việt. Cô chính là vợ của đạo diễn Trần Anh Hùng. Sau này, Trần Nữ Yên Khê còn tiếp tục tham gia diễn xuất trong hai bộ phim khác của Trần Anh Hùng như Xích lô và Mùa hè chiều thẳng đứng.

Trong Mùi đu đủ xanh, những nét đặc trưng trong tính cách con người Việt Nam được khắc hoạ rõ nét. Đó là sự nhẫn nại, và đức hy sinh của người phụ nữ. Họ là những con người thầm lặng, sống đầy nhẫn nhịn như Mùi. Bên cạnh cảm nhận về thân phận và tính cách con người, đạo diễn còn dẫn dắt người xem đến với những cảm nhận tinh tế về thiên nhiên Việt Nam dù trường quay được đặt ở Pháp. Qua những khuôn hình cận cảnh, vẻ đẹp của những con vật, cây cối bình thường được đặc tả sinh động. Qua đó, người xem hình dung ra vẻ đẹp trong sáng, thuần khiết của tâm hồn con người Việt Nam.

Một cảnh trong Mùi đu đủ xanh

Khán giả yêu mến cô bé Mùi luôn ngạc nhiên trước những hiện tượng dù nhỏ bé của thiên nhiên diễn ra quanh mình. Hình ảnh Mùi mắt tròn xoe nhìn những giọt nhựa đu đủ trắng nhỏ xuống tán lá xanh, hay thích thú ngắm những hạt nhỏ màu trắng trong trái đu đủ xanh là những cảnh phim giàu sức biểu cảm và gợi lên sự trong sáng, thuần khiết trong tâm hồn.

Mùi đu đủ xanh đã trở thành cột mốc đáng nhớ trong sự nghiệp điện ảnh của Trần Anh Hùng với nhiều giải thưởng danh giá và sự ghi nhận của giới điện ảnh đối với tác phẩm đầu tay này của anh. Ngoài Mùi đu đủ xanh, Trần Anh Hùng còn được biết tới với những phim như Xích lô, Mùa hè chiều thẳng đứng, Và anh đến trong cơn mưa hay Rừng Nauy.

Pi Uy

Theo Global Times