Hoàng đế Trung Quốc Khương Tử Nha
Khương Tử Nha tên thật là Khương Thượng, tự là Tử Nha, Thượng Phụ, là một khai quốc công thần triều đại nhà Chu ở thế kỷ 12 trước công nguyên, và là vua của nước Tề, tồn tại từ thời Tây Chu đên Chiến Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Ông là vị quân chủ đầu tiên của nước Tề nên còn được gọi là Tề Thái Công, hay còn được gọi là Thái Công Vọng, Lã Vọng, Khương Thái Công.
Ông được biết đến như một vị tướng tài vĩ đại của lịch sử Trung Quốc, là người đã góp công lớn trong sự nghiệp của nhà Chu kéo dài hơn 800 năm trị vì, là triều đại trị vì lâu nhất trong lịch sử Trung Quốc. Ông nổi tiếng trong văn hóa Đông Á bởi điển tích “Thái Công điếu ngư – Thái Công câu cá”, còn được gọi là Lã Vọng câu cá. Hình tượng của Khương Tử Nha còn trở nên nổi tiếng qua tiểu thuyết “Phong thần diễn nghĩa”, một tác phẩm thần thoại dã sử có nội dung xoay quanh cuộc quật khởi của Chu Vũ vương chống lại chính quyền của Đế Tân.
Khương Tử Nha tên thật là Khương Thượng, tự là Tử Nha, Thượng Phụ, là một khai quốc công thần triều đại nhà Chu ở thế kỷ 12 trước công nguyên, và là vua của nước Tề, tồn tại từ thời Tây Chu đên Chiến Quốc trong lịch sử Trung Quốc. Ông là vị quân chủ đầu tiên của nước Tề nên còn được gọi là Tề Thái Công, hay còn được gọi là Thái Công Vọng, Lã Vọng, Khương Thái Công.Ông được biết đến như một vị tướng tài vĩ đại của lịch sử Trung Quốc, là người đã góp công lớn trong sự nghiệp của nhà Chu kéo dài hơn 800 năm trị vì, là triều đại trị vì lâu nhất trong lịch sử Trung Quốc. Ông nổi tiếng trong văn hóa Đông Á bởi điển tích “Thái Công điếu ngư – Thái Công câu cá”, còn được gọi là Lã Vọng câu cá. Hình tượng của Khương Tử Nha còn trở nên nổi tiếng qua tiểu thuyết “Phong thần diễn nghĩa”, một tác phẩm thần thoại dã sử có nội dung xoay quanh cuộc quật khởi của Chu Vũ vương chống lại chính quyền của Đế Tân.
Thời nhà Thương, Lã Thượng là con cháu chi thứ nên được xem là dân thường. Hoàn cảnh gia đình nghèo khó nên Khương Thượng tuổi già vẫn thường đi câu cá ở sông Vị. Một hôm, thủ lĩnh bộ tộc Chu là Tây Bá Cơ Xương đang đi săn, gặp Khương Thượng đang câu cá ở phía bắc sông Vị. Cơ Xương nói chuyện Khương Thượng thấy rất ngưỡng mộ tài năng của ông. Khi đó, Cơ Xương liền nhớ tới lời tổ tiên đã dặn sẽ có một vị thánh đến phò giúp nước Chu, giúp Chu hưng thịnh. Do đó, Cơ Xương đã khẳng định Khương Thượng chính là người Thái Công mong chờ bấy lâu nay, nên tôn ông lên làm Thái Công Vọng. Cơ Xương đón Khương Thượng lên xe đưa về bái làm thầy. Câu chuyện này được ghi chép sớm nhất trong bộ “Lục Thao”, một bộ binh thư do Khương Thượng viết. Tuy nhiên, các học giả sau này cho rằng câu chuyện này đơn giản chỉ là huyền thoại được người đời thêu dệt để tăng thêm sự li kì.
Khương Thượng đã giúp Cơ Xương chấn chính lại nội trị, xây dựng lực lương nước Chu để đánh đổ nhà Thương tàn bạo. Ông còn giúp Tây Bá đánh đất Dùng, Khuyển, Di, Bí Tu, mở rộng lãnh thổ nước Chu, khiến nước Chu rộng lớn hơn.
Khoảng 9 năm sau khi Cơ Xương qua đời, Cơ Phát tập hợp chư hầu bàn kế đánh Đế Tân tức là Trụ Vương, Khương Thượng được giao sứ mệnh cầm quân. Tám trăm nước chư hầu đều hưởng ứng nhưng Cơ Phát cho rằng thời cơ chưa chín nên lệnh cho quân rút về. Năm thứ 11, (1124 TCN), nhà Thương đang suy đồi, Tây Bá Cơ và Khương Thượng xuất quân. Dù khi ra trận bói quẻ xấu nhưng ông vẫn khuyên Cơ Phát là quẻ lành, nên cơ Phát vẫn nghe theo và xuất quân. Khương Thượng dần đầu đội quân chư hầu ở bến Mạnh Tân. Tháng 2 năm thứ 12 (1123 TCN), quân Thương bị quân Chu tiêu diệt ở Mục Dã, dù quân đội của quân Thương mạnh hơn, nhưng vì Đế Tân tàn bạo nên bị quân lính oán hận, ngả theo bên Chu. Đế Tân thấy toàn quân tan rã nên chạy tháo thân đến Lộc Đài rồi tự thiêu chết.
Cơ Phát lên ngôi vua, tức Chu Vũ Vương. Khương Thượng trở thành công thần, được phong làm vua nước Tề ở Doanh Khâu. Khi đang trên đường từ phía đông về đất được phong, ông dừng chân nghỉ đêm tại một quán trọ, được người trong quán khuyên nên đi gấp kẻo sắp có sự tranh giành. Khương Thượng nghe theo và lập tức lên đường, tới tảng sáng thì về tới đất Doanh Khâu. Lúc này, Lai Hầu là vua đất Lai vốn là chư hầu cũ của nhà Thương vì chua thần phục nhà Chu nên có ý định tranh đất Doanh Khâu với Khương Thượng. Tuy nhiên, Khương Thượng sửa sang chỉnh sự, rất được lòng dân bản địa, nên có nhiều người ủng hộ và giúp ông đánh Lai Hầu. Ông chính thức trở thành quân vương của nước Tề.
Chu Vũ Vương mất, con trai Chu Thành Vương lên nối ngôi cha. Ba anh em Vũ Vương nghe theo con vua Trụ là Vũ Canh dấy binh làm phản nhà Chu. Tề Thái Công được lệnh mang quân đi chinh phạt các nơi. Sau 3 năm, nhà Chu dẹp loạn xong. Từ đó, đất nước Tề cũng mở rộng trở thành một nước lớn.
Về sau không rõ Tề Thái Công qua đời năm nào. Theo “Sử ký” của Tư Mã Thiên có viết, ông thọ hơn 100 tuổi. Ông có tác phẩm binh pháp Lục Thao, là bộ binh pháp lâu đời nhất của Trung Quốc và toàn nhân loại, còn được gọi là “Binh pháp Thái Công” gồm 6 quyển là: Văn Thao (12 thiên), Võ Thao (5 thiên), Long Thao (13 thiên), Hổ Thao (12 thiên), Báo Thao (8 thiên), Khuyển Thao (12 thiên).
Ông còn được xem là người viết cuốn “Càn khôn vạn niên ca – Những bài thơ dự đoán tương lai lịch sử Trung Quốc”.