Cấu Tạo Của Áo Dài Việt Nam | Nét Đẹp Văn Hoá Phụ Nữ Việt

Áo dài là trang phục truyền thống quốc dân của nước ta. Là biểu tượng văn hóa đại diện cho đất nước và con người Việt từ bao đời nay. Hình ảnh chiếc áo dài không những tôn lên vẻ đẹp đôn hậu, thướt tha, khoe dáng thục nữ uyển chyển điệu đà thuần khiết của người con gái Việt Nam. Mà nó còn mang theo cả một niềm tự hào, tự tôn dân tộc.

Cấu tạo của áo dài cơ bản gồm có mấy phần? Bao gồm những bộ phận nào?

Diện Áo Dài Những Dịp Nào?

Trang phục áo dài thường được người mặc vào những sự kiện trang trọng, đòi hỏi yếu tố lịch sự. Áo dài hiện nay cũng là một trong những loại đồng phục của nữ sinh ở bậc THPT hoặc Đại học, trang phục của giáo viên… Ngoài ra, nó còn được người phụ nữ diện trong các dịp lễ hội, trong những buổi lễ ngoại giao quan trọng.

Mỗi khi có các cuộc thi hoa hậu thì áo dài luôn được lựa chọn là trang phục dân tộc được đem lên sàn thi đấu và trình diễn, đọ sắc cùng với những quốc phục của các nước bạn trên trường quốc tế. Chiếc áo dài ngỡ như thân quen là thế nhưng liệu bạn có biết cấu tạo của áo dài gồm những phần nào hay không? Bài viết này sẽ cùng phân tích và chia sẻ thông tin đến bạn. Đừng bỏ lỡ nhé.

Sự khác biệt của Cấu tạo áo dài trong từng thời kỳ lịch sử dân tộc

Chẳng ai có thể khẳng định và đoán chắc nịch thời gian chính xác chiếc áo dài Việt Nam lần đầu tiên được xuất hiện. Theo chiều dài lịch sử dân tộc thì hình ảnh chiếc áo dài cũng có những biến đổi để thích nghi theo thời đại và trở nên duyên dáng hơn.

Cấu tạo của áo dài thuở sơ khai (TK17)

Cùng nhìn lại những hình ảnh trong tư liệu thì chiếc áo dài sơ khai đầu tiên được ra đời vào những năm thế kỷ 17, khoảng năm 1744. Lúc này áo dài vẫn còn giữ nguyên những kết cấu cơ bản. Nó được gọi là áo giao lĩnh.

Áo chỉ đơn giản là bao gồm một chiếc áo vải lãnh có 4 vạt áo. Bên ngoài được khoác yếm lót. Kết hợp kèm với áo dài là chiếc váy chụp màu đen. Phối kèm thắt lưng. Kiểu dáng của nó có nét khá tương đồng với chiếc áo tứ thân đặc trưng của người miền Bắc lúc bấy giờ.

Vào khoảng thời gian này, vua Nguyễn Phúc Khoát lên ngôi vua và cai trị miền Nam. Miền Bắc do chúa Trịnh cai quản. Để phân biệt người dân giữa hai miền Nam Bắc, vua Nguyễn Phúc Khoát đã yêu cầu tất cả những phụ tá làm việc cho mình phải mặc một chiếc quần dài bên trong chiếc áo lụa. Có sự kết hợp giữa trang phục người Hán với người Chăm. Theo nghiên cứu từ các nhà văn hóa học thì đây là hình ảnh tiền đề, sơ khai đầu tiên của chiếc áo dài ngày nay.

Cấu tạo của áo dài tứ thân

Mẫu áo này hiện nay đã trở thành hiện vật được trưng bày tại một số bảo tang trên cả nước.
Nhằm tạo sự thuận tiện trong quá trình sinh hoạt và lao động sản xuất hằng ngày của người phụ nữ. Chiếc áo giao lĩnh ban đầu được cải tiến. May rời 2 tà trước để buộc vào với nhau. 2 tà sau may liền dính lại, tạo thành vạt áo. Những chiếc áo này đa phần sử dụng chất liệu vải lanh tối màu khá thoáng mát, thấm hút mồ hôi, dễ sử dụng, phù hợp với nhiều độ tuổi người mặc.

Cấu tạo của áo dài ngũ thân

Sang đến thời vua Gia Long, lấy chiếc áo tứ thân làm cơ sở. Chiếc áo ngũ thân đã dần được xuất hiện. Nó dược may thêm một tà nhỏ để tượng trưng cho địa vị và giai cấp của người mặc trong xã hội thời bấy giờ.

Giai cấp quan lại, quý tộc sẽ mặc áo ngũ thân để phân biệt với dân thường mặc áo tứ thân.

Áo ngũ thân vẫn giữ 4 vạt được may thành 2 tà trước sau như áo dài hiện đại ngày nay. Tuy nhiên, ở phía tà trước thì được may thêm một vạt áo. Giống như một lớp lót kín đáo. Nó chính là vạt áo thứ 5. Số 5 trong tiếng Hán đọc là ngũ. Do đó, kiểu áo này được gọi là áo ngũ thân.

Kiểu áo này được may phom rộng, có cổ áo. Người ta vẫn ưa chuộng và mặc nó cho đến đầu TK XX mới hết hẳn.

Cấu tạo áo dài Lemur

Vào năm 1939 có một nữ họa sỹ tên Cát Tường đã biến hóa mẫu áo ngũ thân thành áo dài Lemur. Lemur là tên tiếng Pháp của bà.

Chiếc áo lúc này được cải biến chỉ còn 2 vạt trước và sau. Vạt trước dài chấm mặt đất. Không còn kết cấu phom áo rộng thùng thình mà thay vào đó, áo được may ôm sát theo đường cong của cơ thể. Tay áo nhỏ, thẳng, có viền. Chạy đường khuy ở hai bên mạn sườn nhằm tôn lên từng đường cong mảnh dẻ của người phụ nữ. Tuy nhiên, kiểu áo này đến năm 1943 thì đã bị cho vào quên lãng rất nhanh ngay sau đó.

Áo dài Lê Phổ

Tương tự như thời kỳ vàng son của áo dài Lemur. Nữ họa sỹ Lê phổ đã kế hợp hình ảnh chiếc áo tứ thân, biến tấu mẫu áo dài Lemur. Để từ đó tạo ra chiếc áo dài Lê Phổ.

Bà đã thay đổi kích cỡ của áo dài sao cho có thể ôm khít vừa vặn theo thân hình của người phụ nữ. Nâng đẩy cầu vai. Kéo dài tà áo chạm đến đất để khiến nó trở nên gợi cảm, tinh tế, thu hút và đặc sắc hơn.

Họa sỹ đã thay thế tất cả những đường nét được cho là chịu ảnh hưởng của phong cách phương Tây bằng những chi tiết cách điệu từ áo tứ thân thuần túy của Việt Nam. Những chiếc áo này ngay lập tức đã được chị em phụ nữ yêu thích và trở nên nổi tiếng.

Cấu tạo của áo dài Raglan

Áo dài Raglan, hay còn được gọi là áo dài Giắc – lăng. Đây là mẫu áo được xuất hiện từ những năm 1960 do nhà may Dung ở quận Đakao, Sài Gòn sáng tạo.

Có lẽ điểm khác biệt lớn nhất góp phần tạo nên thương hiệu áo dài Raglan là ở kết cấu ôm khít trọn vẹn toàn bộ đường nét cơ thể. Nối tay từ cổ chéo xuống góc 45 độ giúp cho người mặc vẫn thoải mái cử động linh hoạt và dễ dàng hơn. Đặc biệt, hai tà được nối với nhau bằng một hàng nút bấm. Đây được xem là bước cải tiến mới mẻ và góp phần định hình chính cho phong cách áo dài truyền thống của nước ta sau này.

Cấu tạo của áo dài truyền thống

Trải qua nhiều giai đoạn và thời kỳ biến đổi, cải tiến từ chất liệu, kiểu dáng, chiếc áo dài Việt Nam đã tìm ra được “chân ái” cho nó. Áo dài còn được biến tấu theo nhiều cách khác nhau nhằm phù hợp với mục đích sử dụng và thị hiếu của người dùng trong mỗi giai đoạn, mỗi thời kỳ nhất định. Điển hình như áo dài học sinh, áo dài cưới, áo dài Tết…

Chiếc áo dài truyền thống của người Việt được định hình và cố định từ năm 1970 và duy trì những nét truyền thống cơ bản ấy cho đến tận ngày hôm nay.

Hòa cùng với xu hướng con người luôn luôn phải sinh hoạt, học tập và làm việc. Những mẫu áo dài truyền thống đã được các nhà thiết kế và thợ may cách điệu và tối giản các chi tiết. Cụ thể phần tà được cắt ngắn hơn để dễ dàng trong khâu di chuyển, nhưng vẫn giữ độ dài tối thiểu ngang mắt cá chân để tạo cảm giác uyển chuyển, thướt tha, dịu dàng cho người con gái Việt khi được khoác lên mình chiếc áo quốc hồn quốc túy của dân tộc.

Ngoài ra, một số mẫu áo dài sẽ được thay đổi ở phần cổ áo, tay áo nhằm mục đích đem đến nhiều sự lựa chọn và hợp gu thẩm mỹ của người sử dụng hơn.

Cũng chính nhờ sự cách điệu và thay đổi mang tính chất hợp thời này mà ngày càng có nhiều người phụ nữ ưa thích, chọn lựa sử dụng và diện áo dài trong nhiều trường hợp cần thiết hơn, kể cả trong đời sống hằng ngày.

Tuy nhiên, có thể nói rằng, dù áo dài ở thời kỳ nào thì cấu tạo của áo dài bao giờ cũng sẽ trung thành với những bộ phận cơ bản nhất định. Vậy, cấu tạo chính của một chiếc áo dài bao gồm mấy bộ phận?

Cấu tạo của áo dài đầy đủ, chi tiết nhất

Một chiếc áo dài Việt Nam dù có cách tân, cải tiến đến đâu thì bao giờ cũng bao gồm các bộ phận như sau:

• Cổ áo
• Thân áo
• Tay áo
• Quần mặc kèm với áo dài, ngày nay, một số mẫu đổi thành quần giả váy hoặc váy mặc kèm với áo dài

Phần cổ áo dài

Cổ áo dài thường có độ cao trung bình từ 4 – 5 cm khoét thành hình chữ V.

Thiết kế này giúp tôn vinh lên được chiếc “cổ cao 3 ngấn” huyền thoại của người phụ nữ Việt. Đồng thời làm toát lên được sự thanh tao của người mặc. Hiện nay, có rất nhiều kiểu cổ áo khác nhau cho người mặc lựa chọn như: cổ tròn, cổ truyền, cổ truyền thống cắt giảm độ cao để không gây cảm giác nóng bí bách,…

Thân áo dài

Thân áo được người thợ may tiến hành đo ôm sát vào cơ thể. Nhất là phần eo được chit tỉ mỉ, khéo léo. Sao cho người mặc khi mặc áo dài phải phô diễn được tất cả những đường nét hoàn mỹ trên cơ thể. Đồng thời, che đậy khéo được những khuyết điểm hình thể. Giúp người mặc luôn cảm thấy thoải mái và tự tin nhất.

Hai bên áo thường có hàng cúc nhỏ, đa phần là cúc bấm. Được cài từ phần cổ, qua vai, chạy xuống đến hết eo.

Phần tà được may bắt buộc dài qua đầu gối để khi người mặc di chuyển thì tà áo dài sẽ tung bay trong gió. Trong thi ca hình ảnh những chiếc tà áo dài nữ sinh bay phấp phới luôn là nguồn cảm hứng sáng tác và tôn vinh lên nét đẹp duyên dáng của người phụ nữ Việt.

Tay áo dài

Phần tay áo được tính từ vai trở xuống, được may ôm sát. Vải áo dài luôn là chất liệu vải mỏng. Cho nên mặc dù may bó sát vào tay thì vẫn đảm bảo sự linh hoạt trong từng chuyển động của người diện nó.

Tay áo dài truyền thống được may dài đến phần xương cổ tay để đảm bảo tính kín đáo. Ngày nay, có nhiều mẫu tay áo với độ dài ngắn khác nhau. Vẫn đảm bảo giữ vững nét duyên dáng, nhưng cũng chú ý hơn đến việc đem lại sự thoải mái trong vận động của người mặc.

Quần mặc với áo dài

Chất liệu quần áo dài thường là vải lụa hoặc vải silk bóng. Tông màu chủ đạo là trắng hoặc đen. Vì đây là những gam màu trung tính. Dễ kết hợp với các màu sắc và vải áo dài khác nhau.

Một số chị em phụ nữ có thói quen chọn màu quần cùng tông màu với màu áo dài để tạo nên vẻ đẹp tổng thể hài hòa và cân đối nhất.

Tuy nhiên, khi chọn những mẫu vải may áo dài có nhiều họa tiết hoa văn hoặc màu sắc sặc sỡ, thì khi chọn quần áo dài nên giảm thiểu đến mức tối đa các họa tiết, để tránh gây lố. Một chiếc áo dài đẹp nhất là chiếc áo dài đơn giản nhất, phù hợp nhất và tôn lên những đường nét đẹp nhất trên cơ thể của người phụ nữ.

Quần mặc áo dài hầu hết được may dạng ống suông rộng, thiết kế thẳng đứng, phối kèm với phần eo ôm bó sát tạo sự gợi cảm, quyến rũ.

Ngày nay, quần mặc với áo dài được biến tấu. Có thể là quần jean, legging hoặc cullotes lửng, váy xòe…

Lời Kết

Bài viết trên đây chúng tôi vừa giới thiệu chi tiết cấu tạo của áo dài theo từng giai đoạn, từng thời kỳ cụ thể. Áo dài Việt Nam ngày nay vẫn không ngừng biến tấu và cải tiến phù hợp với gu thẩm mỹ của thời đại và thị hiếu của người mặc. Tuy nhiên nhìn chung, cấu tạo của áo dài truyền thống thì vẫn luôn giữ đúng theo kết cấu và bao gồm đầy đủ những bộ phận mà chúng tôi vừa nêu trên.

Áo dài là di sản văn hóa phi vật thể quý báu của dân tộc. Là trang phục quốc dân. Là niềm tự hào, tự tôn của dân tộc mà bất cứ ai cũng đều cảm thấy vinh hạnh khi có cơ hội được mặc vào những dịp quan trọng.

Hình ảnh tà áo dài đã đi sâu vào thi ca nhạc họa và đời sống sinh hoạt hằng ngày. Nó không chỉ đơn thuần là một bộ trang phục mà đã được nâng tầm lên, trở thành bản sắc văn hóa và là biểu tượng cho sắc đẹp của người phụ nữ Việt Nam.