Tái bản ‘Sử ký’ của Tư Mã Thiên

“Sử ký” của tác giả Trung Quốc Tư Mã Thiên, do học giả Phan Ngọc dịch, được in với hình thức mới, phát hành đầu tháng 3.

Sách do Omega Plus mua bản quyền từ ấn bản của Phan Ngọc (1925-2020) ở Nhà xuất bản Văn học phát hành năm 1988. Nhà xuất bản Thế Giới và Omega Plus chọn dịch trọn vẹn những chương tiêu biểu của Sử ký, như: Hạng Vũ bản kỷ, Lữ Hậu bản kỷ, Khổng Tử thế gia, Việt Vương Câu Tiễn thế gia, Truyện Lão Tử, Truyện Trang Tử…

Sử ký do Tư Mã Thiên (thời Tây Hán) biên soạn, là tác phẩm tổng hợp lịch sử đầu tiên ở Trung Quốc, ghi lại sự kiện nổi bật trong khoảng 3.000 năm, từ những truyền thuyết thời Hoàng Đế đến thời Hán Vũ Đế. Tư Mã Thiên nghiên cứu các tài liệu như Thế bản, Quốc ngữ, Tần ký, Sở Hán Xuân Thu… của nhiều tác giả để soạn sử. Từ năm 20 tuổi, ông du ngoạn, tìm hiểu lịch sử, văn hóa để đưa vào sách. Nhà sử học mất 14 năm để hoàn thành Sử ký.

Sách “Sử ký”. Ảnh: Omega Plus.

Bộ sử tổng hợp các sự kiện chính trị, kinh tế và văn hóa của dân tộc Trung Hoa, được chia làm 5 phần gồm: Bản kỷ, Biểu, Thư, Thế gia và Liệt truyện. Trong đó, Bản kỷ chép lại những sự việc chi phối vận mệnh toàn xã hội. Ở phần Thư, ông nêu biến đổi về lễ, nhạc, luật, việc làm lịch, nghiên cứu thiên văn qua các thời đại. Chẳng hạn, ở mục Thiên Phong Thiện Thư, tác giả nói về mê tín, cúng tế của vua chúa. Ở Thiên Hà Cừ Thư, ông viết về sông đào.

Trong phần Liệt truyện, Tư Mã Thiên ghi chép những sự kiện, câu chuyện về các nhân vật ảnh hưởng lịch sử như Lã Bất Vi, Khuất Nguyên, Phạm Thư, Thái Trạch, Tôn Tử, Ngô Khởi… Theo Sina, tác giả phân tích, loại bỏ các thông tin thiếu căn cứ, vì vậy tác phẩm ảnh hưởng to lớn tới việc chép sử và văn học Trung Quốc.

Huệ Nguyễn