PHẠM HỔ VÀ THƠ VIẾT CHO THIẾU NHI – Tài liệu text
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (244.93 KB, 43 trang )
Nhà thơ Phạm Hổ không những chỉ viết thơ văn cho thiếu nhi mà còn
một số tác phẩm viết cho người lớn cũng được đón đọc.
Có thể nói Phạm Hổ là nhà văn đa tài. Ngoài thơ, văn, kịch ông còn
viết cả lý luận phê bình và dịch thuật. Ở mỗi thể loại tác giả đều để lại dấu ấn
riêng trong mỗi sáng tác của Phạm Hổ và đằm thắm tình người.
Năm 1994 ông nghỉ hưu. Ông mất ngày 4/5/2007.
1.2. Sự nghiệp văn chương
Nhắc tới Phạm Hổ trước hết phải nhắc tới sự nghiệp văn chương và
những đóng góp của ông cho nền văn học thiếu nhi nước nhà. Ông sáng tác
nhiều thể loại: thơ, truyện ngắn, truyện vừa, tiểu thuyết, kịch và phê bình văn
học… cho cả người lớn và trẻ em. Dù viết văn xuôi, kịch hay thơ … bất cứ
thể loại nào, người đọc cũng nhận ra “chất thơ” trong tác phẩm của Phạm Hổ.
Tính từ tập thơ đầu tiên Em tre (1949) đến năm 1993, Phạm Hổ đã có
11 tập thơ, 9 tập truyện, 4 vở kịch viết cho các em. Ngoài ra, ông có 8 tập thơ,
văn cho người lớn.
Trong những năm kháng chiến chống Pháp, Phạm Hổ hoạt động văn
nghệ ở liên khu V. Ông in tập Em vẽ Bác Hồ (1948) và Lúa non (1952). Hai
tập thơ này bắt đầu bộc lộ thiên hướng viết cho thiếu nhi của ông.
Với hơn 60 năm chuyên tâm sáng tác, ông cho ra đời 25 tập thơ trong
đó chủ yếu dành cho thiếu nhi. Những tập thơ tiêu biểu và được trao giải
thưởng văn học gồm:
– Tập thơ Chú bò tìm bạn giải A cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi
năm 1957-1958.
– Chú vịt bông (thơ) giải A cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi năm
1967-1968.
– Những người bạn im lặng (thơ) giải chính thức về thơ viết cho thiếu nhi
của hội đồng văn học thiếu nhi , Hội nhà văn Việt Nam (1986).
– Giải thưởng cuộc thi sáng tác kịch cho thiếu nhi do Hội nghệ sĩ sân
khấu tổ chức với vở kịch Nàng tiên nhỏ thành Ốc (1986).
Viết cho các em, ngòi bút của Phạm Hổ khá linh hoạt với những cách
chuyển đổi từ góc nhìn đến giọng điệu, lúc là giọng điệu trẻ thơ nói với nhau,
10
lúc là giọng các cháu trò chuyện với thế giới thiên nhiên và cũng có lúc là
giọng của một người ông, một người cha, người anh ôn tồn, nhân hậu… Thế
giới trẻ thơ trong sáng tác của Phạm Hổ khá phong phú, vừa gần gũi với
những trò chơi, sinh hoạt học hành, lại vừa dẫn dắt suy tưởng làm tâm hồn
các em bay bổng hơn.
11
CHƯƠNG 2
NHỮNG NGƯỜI BẠN NHỎ
NHÌN TỪ GIÁ TRỊ NỘI DUNG
2.1. Chủ đề tình bạn
Phạm Hổ thừa nhận “Tôi đặc biệt chú ý đến tình bạn trong đời sống
con người. Trong hơn 10 tập thơ viết cho các em, đã có 6 tập tôi viết cho tình
bạn”.
Với trẻ thơ, ông đặc biệt quan tâm và chú ý tới câu chuyện bạn bè trong
cuộc sống. Vì theo ông, trẻ em vốn rất khát khao tình bạn, chỉ với tình bạn mà
các em thật sự có nét đồng điệu trong vui chơi và học tập hứng thú. Chính vì
vậy mà thơ ông đã khơi dậy và phát huy tối đa, niềm vui và sự sáng tạo của
trẻ nhỏ trong sáng tác.
Ở tập thơ Những người bạn nhỏ của Phạm Hổ, chủ đề tình bạn được trở
đi trở lại. Có một số bài thơ thuộc loại hay nhất trong thơ ca Phạm Hổ thuộc
chủ đề này. Tiêu biểu như: Chú bò tìm bạn, Bạn trong vườn, Những người
bạn im lặng, Bạn nào thích nhảy…
2.1.1 Tình bạn trong thế giới loài vật ngộ nghĩnh, đáng yêu
Bằng sự quan sát tinh tế, Phạm Hổ đã phát hiện ra đặc điểm của mỗi
con vật. Ông đã chọn ra những chi tiết độc đáo để miêu tả một cách ấn tượng
những loài vật đáng yêu, đáng quý. Nắm bắt được tâm lý trẻ em, Phạm Hổ
không đi tìm hiểu đời sống và những hoạt động loài vật mà ông chủ yếu khai
thác những “tính cách”, những vẻ đẹp của chúng. Qua đôi mắt trẻ thơ, các con
vật được ông nhắc tới vừa phong phú, đa dạng lại mang những nét tính cách
ngây thơ, hồn nhiên.
Những người bạn đáng yêu đó là những con vật ngộ nghĩnh, những
người bạn mà các em vẫn thường gặp trong cuộc sống hàng ngày như các chú
chó, chú mèo, con ngỗng, con chim , con bò, con bê, con cá… Thế giới loài
vật trong thơ ông là một thế giới cực kỳ sinh động. Tác giả luôn tạo ra nụ cười
12
dí dỏm, tạo nên chất hài hước, tươi tắn cho cuộc sống, tạo nên cái duyên
riêng.
Bài thơ thể hiện thành công câu chuyện tình bạn trong thế giới loài vật,
phải kể tới bài thơ Rong và Cá. Từ bức họa của một họa sĩ Trung Quốc mà
nhà thơ Phạm Hổ đã diễn tả bằng bức tranh nghệ thuật ngôn từ, đem lại cho
trẻ thơ Việt Nam món quà xinh xắn đậm màu sắc dân tộc. Nhân vật Rong và
Cá là hai nhân vật đáng yêu. Họ trở thành diễn viên đem đến một màn vũ kịch
đẹp. Cái đẹp từ màu sắc trang điểm: Cô rong xanh, đuôi cá xanh, hồng; cái
đẹp bởi dáng vẻ mềm mại và nhẹ nhàng của cô Rong. Cái đáng yêu của” đàn
cá nhỏ” quanh cô Rong cùng điệu múa như các vũ công đẹp làm sao? Họ uốn
lượn và quấn quýt bên nhau, cái đẹp hài hòa, yên bình và nhẹ nhàng. Cô Rong
và đàn cá nhỏ hẳn rất quý mến nhau mới có sự kết hợp tuyệt vời đến thế:
“Có cô rong xanh
Đẹp như tơ nhuộm
Giữa hồ nước trong
Nhẹ nhàng uốn lượn
Một đàn cá nhỏ
Đuôi xanh, đuôi hồng
Quanh cô rong đẹp
Múa làm văn công”
Bài thơ Thỏ dùng máy nói nói về một chú thỏ đa nghi và ngốc nghếch,
nghe máy điện thoại mà chú cứ đòi nhìn thấy người ở đầu dây bên kia thì chú
ta mới tin tưởng đó là bạn mình. Đấy là sự lém lỉnh của chú thỏ. Tình cảm
bạn bè thân thiết ở đây toát lên từ sự vui đùa, đôi bạn xưng hô với nhau cũng
thật gần gũi “tớ” và “cậu”,”Thỏ” và “Mèo”:
“- Thỏ đây! Ai nói đấy
Mèo à? Mèo thế nào?
Mình không trông thấy cậu
Nhỡ đứa khác thì sao”
Bài thơ Chơi ú tim kể lại cuộc chơi của Mèo và Chó. Nó như câu
chuyện nhỏ. Khi đến lượt Chó trốn Mèo đi tìm thì Chó trốn sau tủ, Mèo bất
ngờ phát hiện ra nhờ cái đuôi Chó đang phe phẩy dưới chân tủ đó. Ấy vậy mà
13