‘Kẻ cắp lên tivi’ – rúng động làng văn nghệ Trung Quốc
TP – Gần đây, việc nhà văn Quách Kính Minh và đạo diễn Vu Chính (đều từng có tiền sử đạo tác phẩm người khác) được mời tham gia các chương trình Game show như “Tôi là diễn viên”, “Diễn viên, xin mời!”… đã gây ra nhiều tranh cãi trên mạng xã hội Trung Quốc.
Tối 21/12, 111 nghệ sĩ giới điện ảnh và truyền hình đã cùng ký tên vào một lá thư ngỏ công bố trên các phương tiện truyền thông phản đối các trang web video, các đài truyền hình mời Quách Kính Minh và Vu Chính tham gia chương trình nhằm mục đích câu view. Tới ngày 22/12, số nghệ sĩ ký tên đã tăng lên 156 người; trong số này có nhiều tên tuổi lớn như Quỳnh Dao, Trang Vũ, Cao Quần Thư, Bạch Nhất Thông, Uông Hải Lâm, Đồng Nhuận Niên, Tống Phương Kim, Tiết Hiểu Lộ, Hồ Khôn, Lý Á Linh, Đường Nhiêu… Danh sách này bao gồm các nhà biên kịch, đạo diễn, nhà sản xuất, nhà văn, diễn viên.
Bức thư ngỏ cho rằng các đài truyền hình và nền tảng video cung cấp sân khấu cho Quách Kính Minh và Vu Chính đơn thuần dựa trên lý thuyết thu hút lượt xem và lượng truy cập. Là những người làm nghề trong ngành điện ảnh và truyền hình Trung Quốc, họ cảm thấy rất đáng tiếc và vô cùng tức giận về điều này và cho rằng việc này này không thể tiếp diễn.
Như đã đề cập, rất nhiều nghệ sĩ giới điện ảnh và truyền hình đã đứng lên thẳng thắn tẩy chay Quách Kính Minh và Vu Chính do cả hai đã có tiền sử đạo tác phẩm của người khác và không xin lỗi công khai. Trong số đó có các nhà văn Trang Vũ và Quỳnh Dao từng là nạn nhân.
Vào tháng 11/2003, tiểu thuyết “Mộng lý hoa lạc tri đa thiểu” (Biết bao hoa rơi trong giấc mộng) của Quách Kính Minh được Nhà xuất bản Văn nghệ Xuân Phong in. Ngày 18/11/2003, một bài báo có tiêu đề “Tác phẩm mới của Quách Kính Minh “Biết bao hoa rơi trong giấc mộng” bị cáo buộc đạo văn tác phẩm của người khác” xuất hiện trên một trang web, chỉ ra rằng cuốn này đã ăn cắp cấu tứ, mạch chuyện, hầu hết cốt truyện, các nhân vật chính, phong cách ngôn ngữ… trong cuốn tiểu thuyết “Quyên lý quyên ngoại” (Vòng trong vòng ngoài) của nhà văn Trang Vũ, chỉ thay tên nhân vật, thay đổi trình tự, thậm chí còn bệ nguyên si các đoạn văn và những câu từ có thể biểu đạt nội dung tác phẩm.
Tháng 12/2003, Trang Vũ chính thức kiện Quách Kính Minh lên Tòa án Nhân dân Trung cấp số 1 Bắc Kinh. Nhà xuất bản Văn nghệ Xuân Phong và Công ty TNHH sách ảnh Đại Hạ Bắc Kinh cũng là bị đơn. Sau khi xét xử, Tòa án nhân dân trung cấp số 1 Bắc Kinh đã tuyên án sơ thẩm và phán quyết cuốn “Biết bao hoa rơi trong giấc mộng” đã đạo văn nội dung sáng tạo độc đáo về mối quan hệ giữa các nhân vật trong “Vòng trong vòng ngoài” dẫn đến bố cục tổng thể của hai cuốn cơ bản giống nhau.
Cả Trang Vũ, Quách Kính Minh và Nhà xuất bản Văn Nghệ Xuân Phong đều không phục bản án và kháng cáo. Tháng 5/2006, Tòa án Nhân dân cấp cao Bắc Kinh đưa ra phán quyết chung thẩm, giữ nguyên một phần phán quyết của Tòa án Nhân dân Trung cấp số 1 Bắc Kinh. Đó là Quách Kính Minh và Nhà xuất bản Văn Nghệ Xuân Phong phải đình chỉ xuất bản, phát hành cuốn “Biết bao hoa rơi trong giấc mộng”, bồi thường cho Trang Vũ thiệt hại kinh tế 200.000 NDT (700 triệu VND); Công ty TNHH Sách ảnh Đại Hạ Bắc Kinh phải ngừng bán cuốn “Biết bao hoa rơi trong giấc mộng”. Ngoài ra, phán quyết chung thẩm còn bổ sung buộc Quách Kính Minh và NXB Văn Nghệ Xuân Phong phải liên đới bồi thường thiệt hại tinh thần cho Trang Vũ là 10.000 NDT (35 triệu VND) nữa.
Tương tự như vụ Trang Vũ kiện Quách Kính Minh đạo văn, vào tháng 4/2014, sau khi bộ phim truyền hình “Cung Tỏa liên thành” được phát sóng, nữ văn sĩ Đài Loan Quỳnh Dao nhận thấy bộ phim này hầu như sử dụng hoàn toàn cốt truyện và bối cảnh trong tác phẩm “Mai hoa lạc” của bà, xâm phạm nghiêm trọng bản quyền chuyển thể và làm phim, gây tổn hại lớn đến tinh thần cho bà.
Tháng 5 năm 2014, Tòa án nhân dân trung cấp số 3 Bắc Kinh đã thụ lý vụ bà Quỳnh Dao kiện bị cáo Vu Chính và 4 công ty Nghe nhìn Kinh Thị Hồ Nam, Nghe nhìn Đông Dương Hồ Nam, Truyền thông phim ảnh Vạn Đạt… xâm phạm tác quyền. Tháng 12 cùng năm, Tòa án Trung cấp số 3 Bắc Kinh mở phiên tòa xét xử vụ án và bản án được tuyên vào năm sau: phim “Cung Tỏa liên thành” đã xâm phạm quyền chuyển thể của “Mai hoa lạc” và yêu cầu đạo diễn Vu Chính phải công khai xin lỗi Quỳnh Dao, và 5 bị cáo phải bồi thường tổng cộng 5 triệu NDT (17,5 tỷ VND).
Ngày 22/12 Vu Chính khi trả lời phóng viên báo “Giải trí hàng ngày” qua điện thoại đã nói: “Tôi cho rằng ai cũng có quá khứ. Tôi không giải thích gì về quá khứ của mình. Sau này tôi sẽ dùng tác phẩm và mọi thứ chứng minh mình là người như thế nào”. Trong khi đó Quách Kính Minh từ chối trả lời.
Quách Kính Minh, nhà văn, đạo diễn, biên kịch và nhà sản xuất phim nổi tiếng, từng được xem là Nhà văn 8X tiêu biểu của Trung Quốc, từng lọt vào danh sách Forbes các năm 2005, 2012; hiện đang là Tổng biên tập Trung tâm sách ảnh NXB Văn nghệ Trường Giang Bắc Kinh, Chủ tịch kiêm CEO Công ty TNHH phát triển văn hóa Tối Thế Thượng Hải. Tác phẩm tiêu biểu có: tiểu thuyết “Ảo thành”, bộ ba tiểu thuyết “Tiểu thời đại” và phim nhựa “Tiểu thời đại”.
Vu Chính, nhà biên kịch và đạo diễn phim. Tác phẩm tiêu biểu có “Kinh Kha truyền kỳ”, “Đại Thanh hậu cung”, “Tiếu ngạo giang hồ” (bản 2012), “Thần Điêu hiệp lữ” (bản 2014), “Diên Hy công lược”…
Theo Theo Nhà Quan sát, Trung Quốc