Danh ca Hoàng Oanh và cuộc sống hiện tại sau 70 năm hoạt động nghệ thuật

Ca sĩ Hoàng Oanh là một trong những ca sĩ tiên phong hát dòng nhạc vàng từ thập niên 1960 và đã dành trọn cả đời để cống hiến cho âm nhạc trong suốt gần 70 năm ca hát.

Có thể nói Hoàng Oanh là điển hình của một nữ nghệ sĩ dù nổi tiếng nhưng vẫn giữ được cuộc sống bình dị. Những ai đã tiếp xúc với Hoàng Oanh đều có chung nhận xét rằng cô rất hiền, ăn nói từ tốn và tính tình đôn hậu.

Ca sĩ Hoàng Oanh tên thật là Huỳnh Kim Chi, sinh ngày 6 tháng 11 năm 1946, nguyên quán tại Mỹ Tho và nhưng lớn lên ở Sài Gòn.

Từ khi mới 5 tuổi, ba của Hoàng Oanh (lúc đó có mở một lớp nhạc ở nhà) đã nhận thấy khiếu ca hát của cô con gái đầu nên hướng cho cô đi hát từ rất sớm. Nhờ được nghe các anh chị trong lớp nhạc của cha hát nên Hoàng Oanh hát theo. Cô cũng được nhạc sĩ Lê Thương (bạn thân của cha) hướng dẫn thêm.

Cũng từ lúc 5 tuổi, Hoàng Oanh tham gia cuộc thi tuyển lựa ca sĩ của Đài Phát Thanh Pháp Á (Radio France Asie) lứa tuổi nhi đồng tổ chức và đoạt giải nhất với số điểm 18.30. Năm 6 tuổi, cô được mời hát cho Ban Nhi Đồng của Đài Pháp Á.

Năm 12 tuổi (1958), Hoàng Oanh gia nhập Ban Thiếu Nhi của Đài Quân Đội, do nhạc sĩ Lê Đô đảm trách, cùng thời với Tuấn Ngọc, Quốc Thắng, Tuấn Tùng, Phương Lan và Kim Chi… Trên Đài Quân Đội, Hoàng Oanh thường song ca cùng Tuấn Ngọc những nhạc phẩm như: Thuyền Trăng (Nhật Bằng & Thanh Nam) và Gió Hiền (Văn Phụng)… Ở Ban Thiếu Nhi này, do trùng tên với ca sĩ khác tên Kim Chi (thần đồng Quốc Thắng – Kim Chi) nên nghệ danh của cô được đổi thành Hoàng Oanh cho đến bây giờ. Cái tên Hoàng Oanh được thân phụ của cô đặt dựa theo những lời hát của Lê Thương:

“Chờ tin thơ chim Hoàng Oanh đưa
Còn xa bay trong áng sương mờ…”  ( bài Bản Đàn Xuân, Lê Thương)

Đó cũng là thời điểm Hoàng Oanh bắt đầu biết ngâm thơ, cô cũng là người đầu tiên thể hiện hình thức ngâm thơ trước mỗi bài hát, từ đó về sau trở thành một đặc trưng riêng trong sự nghiệp ca hát. Ngoài những bài hát mà nhạc sĩ để sẵn đoạn thơ mở đầu để ca sĩ ngâm, như là Hòn Vọng Phu, Buồn Chi Em Ơi… thì đa số các bài hát khác, Hoàng Oanh phải tự tìm một đoạn thơ phù hợp với bài hát để ngâm. Nhạc sĩ Lê Thương đã nhận xét:

“Dễ thương nhất có tiếng ngâm vượt núi của Hoàng Oanh, nõn nà, cao vút đến mây xanh, nghe mát mẻ như gió chiều hồ Lăng Bạc. Giọng hát Hoàng Oanh dìu dặt dâng lên nỗi niềm u uất tự ngàn xưa, vun vút lao về phủ nặng tâm tư, rồi êm ả quyện hương vị ngọt ngào của vườn cây trái bát ngát lúa đồng, ve vuốt từng ngọn cỏ mềm khắp nơi hoang dã, hun hút trong thâm u…”

Thời gian sau này Hoàng Oanh cũng có tham gia ngâm thơ trong ban Tao Đàn nổi tiếng của thi sĩ Đinh Hùng phụ trách, cùng các ban khác như Thi Nhạc Giao Duyên, ban Tiếng Thơ…

Cũng trong năm 1958, Hoàng Oanh hát cho Ban Tuổi Xanh của kịch sỹ Kiều Hạnh và Phạm Đình Sỹ ở Đài Phát Thanh Sài Gòn. Tham gia Ban Tuổi Xanh được 2 năm thì cô chuyển sang Ban Việt Nhi của nhạc sĩ Nguyễn Đức thường hát trên đài phát thanh.

Lần thu âm trong dĩa nhựa đầu tiên của Hoàng Oanh vào năm 1961, nhưng không phải là hát, mà cô ngâm thơ trong dĩa Sóng Nhạc, đầu tiên là bài Ngậm Ngùi của danh ca Anh Ngọc hát.

Hát ở Ban Việt Nhi chỉ được hơn 1 năm thì Hoàng Oanh chuyển sang hát ở các ban nhạc người lớn ở hầu hết các đài phát thanh ở Sài Gòn.

Đến năm 1963, ở tuổi 17, Hoàng Oanh mới được mời thu âm nhiều ca khúc nhạc vàng cho Hãng Dĩa Việt Nam trong dĩa nhựa 45 vòng, với bài hát đầu tiên Nếu Một Mai Anh Biệt Kinh Kỳ (Hoài Linh). Tiếp theo là các bài: Đèn Khuya (Lam Phương, 1962), Xa Vắng (Y Vân, 1963), Tình Chàng Ý Thiếp (Y Vân), Sương Lạnh Chiều Đông (Mạnh Phát, 1965), Một Chuyến Xe Hoa (Minh Kỳ & Dạ Lý Hương) và Chuyến Tàu Hoàng Hôn (Minh Kỳ & Hoài Linh, 1965)…

Ngoài Hãng Dĩa Việt Nam thì Hoàng Oanh ký hợp đồng thâu dĩa với các hãng dĩa Asia Sóng Nhạc, Sơn Ca, Continental, Thiên Thai, Vô Tuyến…

Từ giữa thập niên 1960, khi đài truyền hình Sài Gòn được thành lập, Hoàng Oanh bắt đầu góp mặt thường xuyên trên màn ảnh nhỏ trong nhiều ban ca nhạc khác nhau như: Hương Thời Gian (của Nguyễn Văn Đông), Hoa Thời Đại (của Phạm Mạnh Cương và Như Hảo), Tiếng Tơ Đồng (của Hoàng Trọng), Tiếng Hát Đôi Mươi (của Trần Thiện Thanh), Lan Đài, Nguyễn Đức…

Sang thập niên 1970, khi dĩa nhựa thoái trào, các loại băng cassette, magnetic bắt đầu phát triển và thịnh hành, Hoàng Oanh cộng tác với nhiều hãng thu băng như: Hoàng Thi Thơ, Họa Mi, Âm Thanh, Nguồn Sống, Nhã Ca, Shotguns, Thanh Thúy, Trường Sơn, Tiếng Hát Đôi Mươi, Phạm Mạnh Cương, Tiếng Thùy Dương…

Năm 1972, ca sĩ Hoàng Oanh lập gia đình với Mã Gia Minh (tức nhạc sĩ Mai Châu – tác giả của ca khúc nổi tiếng Một Người Đi). Họ đã có một chuyện tình rất đẹp trước khi cưới 9 năm (năm 1963), sau khi kết hôn thì sống thuận hòa cho đến ngày nay, với một cuộc hôn nhân được nhiều người ngưỡng mộ.

Có một điều đặc biệt, là Hoàng Oanh đã hiện diện ở hầu hết mọi nơi của làng nhạc Sài Gòn trước năm 1975, trong suốt 20 năm: Tiếng hát Hoàng Oanh có trên làn sóng phát thanh, đài truyền hình, các dĩa hát, tờ nhạc và báo chí… nhưng cô chưa bao giờ hát ở phòng trà hay vũ trường ở Sài Gòn.

Hoàng Oanh từng giải thích về điều này: “Thời gian đó, Hoàng Oanh còn đang đi học. Ngoài thời gian đến đài phát thanh và đến trường, Hoàng Oanh phải tập trung học bài và ôn thi. Và Hoàng Oanh nhận thấy không khí náo nhiệt ở phòng trà hay vũ trường không phù hợp với tính tình hiền hòa, nhút nhát của Hoàng Oanh. Vào thời gian đó, nhạc sĩ Phạm Đình Chương có mời Hoàng Oanh hát cho phòng trà Đêm Màu Hồng của ông nhưng Hoàng Oanh từ chối vì bận chuyện bài vở vào buổi tối. Hoàng Oanh chỉ thỉnh thoảng nhận lời hát cho các đại nhạc hội”.

Dù rất bận rộn trong sự nghiệp ca hát đỉnh cao, nhưng Hoàng Oanh là nữ ca sĩ rất hiếm hoi cố gắng theo đuổi việc học đến nơi đến chốn. Cô học trung học ở trường nữ Gia Long nổi tiếng, sau đó tốt nghiệp Đại Học.

Ngay từ khi còn là nữ sinh, Hoàng Oanh đã là 1 trong những nữ ca sĩ được yêu thích nhất, nhưng cô luôn tự nhận mình là người nhút nhát, ngại xuất hiện trên báo chí. Nữ ca sĩ không bị choáng ngợp bởi những ánh hào quang sân khấu để rồi lao vào vòng xoáy đó, mà vẫn tập trung cho việc học. Rất khó để có thể chu toàn cả 2 là học hành đến nơi đến chốn và phát triển sự nghiệp, nhưng Hoàng Oanh làm được và làm rất tốt khi cô tốt nghiệp cử nhân văn chương của trường Đại học Văn khoa danh giá.

Hoàng Oanh cùng gia đình di tản sang Hoa Kỳ vào ngày 29 tháng 4 năm 1975, bỏ lại cuộc đời hào quang để bắt đầu những năm tháng tha hương ở Hải Ngoại.

Thời gian sau đó, trên đất Hoa Kỳ, cô thành lập Trung tâm băng nhạc Hoàng Oanh để sản xuất và phát hành các cassette và khoảng 30 CD nhạc và ngâm thơ.

Kể từ năm 1996, Hoàng Oanh bắt đầu hát và thu hình cho Trung tâm Asia, đến năm 2003 thì bắt đầu hát cho Paris By Night của trung tâm Thúy Nga.

Có thể nói Hoàng Oanh là điển hình của một nữ nghệ sĩ dù nổi tiếng nhưng vẫn giữ được cuộc sống bình dị. Những ai đã tiếp xúc với Hoàng Oanh đều có chung nhận xét rằng cô rất hiền, ăn nói từ tốn và tính tình đôn hậu. Trong bài viết Hoàng Oanh – Tiếng Hát Của Giòng Thơ Nhạc Giao Duyên, tác giả Phạm Khanh đã có nhận xét: “Một cuộc đời nghệ sĩ không sóng gió. Hoàng Oanh đi hát, đi học, sống êm đềm trong hạnh phúc gia đình, trong tình bằng hữu và trong tình cảm nồng hậu của khán thính giả…”

Là một ca sĩ nổi tiếng và được nhiều bầu sô săn đón, nhưng Hoàng Oanh từ xưa đến nay vẫn luôn dè dặt, khiêm tốn. Nhà văn Hồ Trường An từng nói về cô như sau: “Trong hàng ngũ các nữ ca sĩ nổi tiếng thuở xa xưa chỉ có Lệ Thanh, Thanh Thúy và Hoàng Oanh là nhu mì, khiêm tốn, ngoan hiền và biết tự trọng”.

Có một định kiến cho rằng tình yêu của những người trong giới nghệ sĩ thường không bền vững, vì họ đều là những người đa tình, dễ rung cảm…Tuy nhiên điều đó không đúng với những nữ ca sĩ nhạc vàng Việt Nam trước 75, ít nhất là đối với các ca sĩ Phương Dung, Thanh Thúy và Hoàng Oanh.

Với 3 nữ ca sĩ này thì tình đầu cũng như tình cuối: ca sĩ Thanh Thúy và phi công Ôn Văn Tài, ca sĩ Phương Dung và ông Võ Doãn Ngọc, và mối tình của ca sĩ Hoàng Oanh với nhạc sĩ Mai Châu – tác giả của bài hát Một Người Đi – được nhiều người ngưỡng mộ. Hiếm có cuộc hôn nhân nào giữa 2 nghệ sĩ nào mà được hòa thuận và bền vững như Hoàng Oanh và Mai Châu.

Họ quen nhau từ lúc Hoàng Oanh mới 17 tuổi, đang là nữ sinh Gia Long, còn nhạc sĩ mới 18 tuổi, học đệ nhất trường Taberd. Sau 9 năm quen nhau, nhạc sĩ Mai Châu và ca sĩ Hoàng Oanh đã chính thức nên duyên vợ chồng vào năm 1972. Sở dĩ thời gian lâu như vậy là vì Hoàng Oanh muốn chờ cho Mai Châu tốt nghiệp Dược khoa và ra trường thì mới chính thức làm đám cưới. Họ có 2 người con trai và sống với nhau hạnh phúc cho đến nay.

Trên facebook cá nhân, ca sĩ Hoàng Oanh thường kể về kỷ niệm cá nhân ngày xưa, và nhạc sĩ Mai Châu cũng nhiều lần thẻ hiện tình cảm đối với vợ. Năm 2018, nhân kỷ niệm 55 quen nhau, nhạc sĩ Mai Châu đã làm một bài thở kể lại câu chuyện làm quen như sau:

Nhớ ngày nầy 55 năm trước
Trước cổng trường, anh đứng đợi em
Lòng hồi hộp vì anh không biết
Em nói gì? Anh đến làm quen?

Tiếng chuông vang, cổng trường vừa mở
Ôi thật nhiều áo trắng Gia Long
Anh lo âu mắt nhìn bốn phía
Để tìm em đi giữa đám đông

Anh vẫn đứng chờ em đi đến
Sát bên xe đưa rước học trò
Kìa em đó, áo em màu trắng
Mái tóc đen, ánh mắt ngây thơ

Anh bước tới hỏi em có phải
Cô Hoàng Oanh, tiếng hát học trò?
Em thẹn thùng gật đầu xác nhận
Trái tim anh sao bỗng dại khờ

Rồi từ đó, mình thành tình bạn
Rồi tình yêu, rồi nghĩa vợ chồng
Cám ơn em phút đầu em nhận
Em là người anh đã nhớ thương…

Hiện nay ở tuổi U80, ca sĩ Hoàng Oanh ít ca hát, dành thời gian cho gia đình, chỉ thỉnh thoảng hát show cho Thúy Nga, tận hưởng cuộc sống an nhàn vào tuổi xế chiều.

Một số hình ảnh hiện nay của danh ca Hoàng Oanh:

Một số hình ảnh khác của Hoàng Oanh trước 1975:

Đông Kha – chuyenxua.vn