Bác sĩ Trương Hữu Khanh, trưởng khoa Nhiễm – Thần Kinh, Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP HCM) – Quinvaxem an toàn đối với trẻ

“Với trường hợp ho ra máu sau tiêm vaccine, phụ huynh nên nghĩ đến việc con mình bị mắc các bệnh lý khác và nên đưa bé đi khám”, bác sĩ Khanh nói. Cũng theo bác sĩ, ho ra máu có thể do bệnh lý về máu, viêm họng, viêm phế quản, lao. Các tin đồn trên mạng chủ yếu là để “câu view” làm phụ huynh hoang mang.

Liên quan đến tình hình nhiều phụ huynh hoang mang không tin tưởng vào vaccine Quinvaxem, bác sĩ Trương Hữu Khanh cho biết, vaccine Quinvaxem mới được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng để tiêm miễn phí. Cũng từ thời gian này, khi lượng người tiêm vaccxin dịch vụ (tính phí) giảm xuống thì vaccine Quinvaxem mới bị “đánh” tơi bời.
Cũng trên một số diễn đàn, mạng xã hội, nhiều thông tin cho rằng công ty vaccine Hàn Quốc dùng Việt Nam làm thử nghiệm cho vaccine Quinvaxem, tuy nhiên theo bác sĩ Khanh, điều này không đúng vì trước đó, công nghệ của loại vaccine này đã được Thụy Sĩ thử nghiệm. Sau khi chứng minh sự an toàn, vaccine mới được chuyển giao công nghệ cho công ty vaccxin Hàn Quốc. 

“Việc chính phủ Hàn Quốc dùng vaccine khác mà không dùng vaccine Quinvaxem không phải là do Quinvaxem không an toàn mà là do giữa chính phủ Hàn Quốc với công ty sản xuất vaccine Quinvaxem không liên quan đến nhau. Công ty sản xuất vaccine Quinvaxem chủ yếu để kinh doanh tại các nước đang phát triển, hiện trên thế giới có 90 quốc gia dùng vaccine này, trong đó có cả các quốc gia có nền kinh tế hơn hẳn Việt Nam như Thái Lan, Ấn Độ, Indonesia… Chính phủ Hàn Quốc hoàn toàn có thể chọn loại vaccine của hãng khác, có thể có giá thành rẻ hơn”, bác sĩ Khanh nói.

Thời gian gần đây, có nhiều ca bị tử vong sau khi tiêm vaccine 5 trong 1, theo bác sĩ Khanh là sự trùng hợp chứ không liên quan đến vaccine. Sự trùng hợp này không chỉ xảy ra với Quinvaxem mà thực tế cho thấy, những trường hợp tử vong khác cũng trùng hợp khi tiêm những loại vaccine khác ngoài Quinvaxem.

Hiện tượng nháo nhào mua vaccine đắt tiền là biến tướng do hiện tượng thiếu vaccine và phụ huynh không tin vào vaccine 5 trong 1. Trong khi đó, vaccine 5 trong 1 hoàn toàn an toàn với trẻ, tại TP HCM, ngay cả các bác sĩ và các chuyên gia tiêm chủng vẫn dùng vaccine Quinvaxem cho con em.

Từ lợi ích của việc tiêm phòng, bác sĩ Khanh khuyến cáo phụ huynh không nên nghe theo tin đồn mà không đưa con đi tiêm. “Thực tế cho thấy việc nghe theo tin đồn hoặc cứ nghe có trẻ tử vong rồi mất lòng tin không tiêm đã khiến lượng trẻ bị mắc bệnh tăng ồ ạt vào năm 2014. Đây là một bài học lớn”, ông Khanh nói.

Theo thông báo mới nhất của Bộ Y tế liên quan đến vaccine Quinvaxem, Bộ cho biết vaccine Quinvaxem phối hợp phòng 5 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm là bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và bệnh viêm màng não/viêm phổi nặng do vi khuẩn Hib gây ra. Như vậy, chỉ cần một mũi tiêm đã có thể phòng được 5 bệnh cho trẻ em. Nghiên cứu lâm sàng đáp ứng kháng thể đối với vaccine Quinvaxem cho thấy tỷ lệ sinh kháng thể bảo vệ phòng bệnh sau khi tiêm 3 liều vaccine là 100% đối với bệnh bạch hầu, uốn ván; 98% đối với bệnh do Hib gây ra; 97% đối với bệnh ho gà và 94% đối với bệnh viêm gan B. Đây là loại vaccine đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tiền thẩm định về chất lượng.

Trên thế giới, Quinvaxem đã được sử dụng tại hơn 90 quốc gia với hơn 400 triệu liều. Tại Việt Nam vaccin Quinvaxem đã sử dụng từ năm 2010 thay thế vaccine DPT (bạch hầu, ho gà, uốn ván) đã sử dụng trong TCMR (tiêm chủng mở rộng) từ năm 1984. Về nguyên tắc các loại vaccine đều phải đảm bảo được tính an toàn, hiệu lực và kiểm định nghiêm ngặt mới được đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, giống như thuốc không có một loại vaccine nào dù tốt đến đâu có thể đảm bảo an toàn tuyệt đối 100% như mong muốn. Mỗi cá thể phản ứng với vaccine ở các mức độ khác nhau và hầu hết chỉ có các phản ứng nhẹ như sốt, sưng đau tại chỗ tiêm và tự khỏi trong 24 giờ, tuy nhiên một số rất ít lại có phản ứng mạnh với vaccine như sốt cao, co giật, quấy khóc kéo dài, tím tái, thậm chí là sốc phản vệ và tử vong.

Việc tử vong sau tiêm chủng có thể xảy ra ở tất cả các loại vaccine kể cả các loại vaccine như vaccine phòng bệnh lao, viêm gan B chứ không phải chỉ có Quinvaxem và không phải tất cả các trường hợp tử vong sau tiêm chủng là do nguyên nhân phản ứng quá mẫn cá thể đối với vaccine mà còn có nguyên nhân trùng hợp ngẫu nhiên với các bệnh lý khác sẵn có của trẻ tại thời điểm sau tiêm chủng (tại Việt Nam mỗi ngày có khoảng 70 trẻ em dưới 1 tuổi bị tử vong do các nguyên nhân khác nhau như nhiễm trùng huyết, viêm não-màng não, viêm phổi, suy hô hấp, bệnh tim bẩm sinh, chết đột tử, sặc sữa…).

Đối với vaccine Quinvaxem, do có thành phần ho gà toàn tế bào (giống như vắc xin DPT) nên các phản ứng nhẹ sau tiêm chủ yếu là đau tại chỗ tiêm, sốt cao, khóc dai dẳng… có thể lên tới trên 50% các trường hợp sau tiêm song phần lớn các phản ứng này sẽ tự khỏi sau 1-2 ngày. Có những ý kiến cho rằng vaccine Quinvaxem tiêm trong Chương trình TCMR là không an toàn và vaccine có chứa thành phần ho gà vô bào Infanrix Hexa (6 trong 1) hoặc Pentaxim (5 trong 1) sử dụng dưới hình thức tiêm dịch vụ là tuyệt đối an toàn, tuy nhiên như đã đề cập ở phần trên không có loại vaccine nào là an toàn 100%.

Từ nay đến cuối năm, thậm chí hết năm 2016, sẽ vẫn khan hiếm 2 loại vaccine trên. Nếu trẻ em không được tiêm chủng hoặc tiêm chủng không đầy đủ, tiêm chủng muộn thì nguy cơ dịch bệnh quay trở lại là rất lớn. Bộ Y tế cũng nghiêm cấm tất cả việc lợi dụng việc khan hiếm vaccine để trục lợi, đồng thời khuyến cáo người dân không nên sử dụng nguồn hàng trôi nổi (nếu có) sẽ không bảo đảm chất lượng, giá thành cao. 

Bác sĩ Trương Hữu Khanh, người tham gia xây dựng phác đồ điều trị nhiều loại bệnh ở trẻ và cũng là chuyên gia tư vấn việc phòng bệnh cho Bộ Y tế. Ảnh: Thiên Chương Bác sĩ Trương Hữu Khanh , trưởng khoa Nhiễm – Thần Kinh, Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP HCM), người có nhiều năm kinh nghiệm trong công tác phòng bệnh truyền nhiễm cho trẻ khẳng định: trong tiêm chủng, chỉ có vài tác dụng phụ có thể xảy ra mà cả thế giới ghi nhận là đau, sốt phát ban, cao hơn nữa là sốc phản vệ nhưng đều không ho ra máu và hiện tượng này chỉ xảy ra vài ngày rồi chấm dứt.“Với trường hợp ho ra máu sau tiêm vaccine, phụ huynh nên nghĩ đến việc con mình bị mắc các bệnh lý khác và nên đưa bé đi khám”, bác sĩ Khanh nói. Cũng theo bác sĩ, ho ra máu có thể do bệnh lý về máu, viêm họng, viêm phế quản, lao. Các tin đồn trên mạng chủ yếu là để “câu view” làm phụ huynh hoang mang.Liên quan đến tình hình nhiều phụ huynh hoang mang không tin tưởng vào vaccine Quinvaxem, bác sĩ Trương Hữu Khanh cho biết, vaccine Quinvaxem mới được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng để tiêm miễn phí. Cũng từ thời gian này, khi lượng người tiêm vaccxin dịch vụ (tính phí) giảm xuống thì vaccine Quinvaxem mới bị “đánh” tơi bời.Cũng trên một số diễn đàn, mạng xã hội, nhiều thông tin cho rằng công ty vaccine Hàn Quốc dùng Việt Nam làm thử nghiệm cho vaccine Quinvaxem, tuy nhiên theo bác sĩ Khanh, điều này không đúng vì trước đó, công nghệ của loại vaccine này đã được Thụy Sĩ thử nghiệm. Sau khi chứng minh sự an toàn, vaccine mới được chuyển giao công nghệ cho công ty vaccxin Hàn Quốc.”Việc chính phủ Hàn Quốc dùng vaccine khác mà không dùng vaccine Quinvaxem không phải là do Quinvaxem không an toàn mà là do giữa chính phủ Hàn Quốc với công ty sản xuất vaccine Quinvaxem không liên quan đến nhau. Công ty sản xuất vaccine Quinvaxem chủ yếu để kinh doanh tại các nước đang phát triển, hiện trên thế giới có 90 quốc gia dùng vaccine này, trong đó có cả các quốc gia có nền kinh tế hơn hẳn Việt Nam như Thái Lan, Ấn Độ, Indonesia… Chính phủ Hàn Quốc hoàn toàn có thể chọn loại vaccine của hãng khác, có thể có giá thành rẻ hơn”, bác sĩ Khanh nói.Thời gian gần đây, có nhiều ca bị tử vong sau khi tiêm vaccine 5 trong 1, theo bác sĩ Khanh là sự trùng hợp chứ không liên quan đến vaccine. Sự trùng hợp này không chỉ xảy ra với Quinvaxem mà thực tế cho thấy, những trường hợp tử vong khác cũng trùng hợp khi tiêm những loại vaccine khác ngoài Quinvaxem.Hiện tượng nháo nhào mua vaccine đắt tiền là biến tướng do hiện tượng thiếu vaccine và phụ huynh không tin vào vaccine 5 trong 1. Trong khi đó, vaccine 5 trong 1 hoàn toàn an toàn với trẻ, tại TP HCM, ngay cả các bác sĩ và các chuyên gia tiêm chủng vẫn dùng vaccine Quinvaxem cho con em.Từ lợi ích của việc tiêm phòng, bác sĩ Khanh khuyến cáo phụ huynh không nên nghe theo tin đồn mà không đưa con đi tiêm. “Thực tế cho thấy việc nghe theo tin đồn hoặc cứ nghe có trẻ tử vong rồi mất lòng tin không tiêm đã khiến lượng trẻ bị mắc bệnh tăng ồ ạt vào năm 2014. Đây là một bài học lớn”, ông Khanh nói.Theo thông báo mới nhất của Bộ Y tế liên quan đến vaccine Quinvaxem, Bộ cho biết vaccine Quinvaxem phối hợp phòng 5 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm là bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và bệnh viêm màng não/viêm phổi nặng do vi khuẩn Hib gây ra. Như vậy, chỉ cần một mũi tiêm đã có thể phòng được 5 bệnh cho trẻ em. Nghiên cứu lâm sàng đáp ứng kháng thể đối với vaccine Quinvaxem cho thấy tỷ lệ sinh kháng thể bảo vệ phòng bệnh sau khi tiêm 3 liều vaccine là 100% đối với bệnh bạch hầu, uốn ván; 98% đối với bệnh do Hib gây ra; 97% đối với bệnh ho gà và 94% đối với bệnh viêm gan B. Đây là loại vaccine đã được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tiền thẩm định về chất lượng.Trên thế giới, Quinvaxem đã được sử dụng tại hơn 90 quốc gia với hơn 400 triệu liều. Tại Việt Nam vaccin Quinvaxem đã sử dụng từ năm 2010 thay thế vaccine DPT (bạch hầu, ho gà, uốn ván) đã sử dụng trong TCMR (tiêm chủng mở rộng) từ năm 1984. Về nguyên tắc các loại vaccine đều phải đảm bảo được tính an toàn, hiệu lực và kiểm định nghiêm ngặt mới được đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, giống như thuốc không có một loại vaccine nào dù tốt đến đâu có thể đảm bảo an toàn tuyệt đối 100% như mong muốn. Mỗi cá thể phản ứng với vaccine ở các mức độ khác nhau và hầu hết chỉ có các phản ứng nhẹ như sốt, sưng đau tại chỗ tiêm và tự khỏi trong 24 giờ, tuy nhiên một số rất ít lại có phản ứng mạnh với vaccine như sốt cao, co giật, quấy khóc kéo dài, tím tái, thậm chí là sốc phản vệ và tử vong.Việc tử vong sau tiêm chủng có thể xảy ra ở tất cả các loại vaccine kể cả các loại vaccine như vaccine phòng bệnh lao, viêm gan B chứ không phải chỉ có Quinvaxem và không phải tất cả các trường hợp tử vong sau tiêm chủng là do nguyên nhân phản ứng quá mẫn cá thể đối với vaccine mà còn có nguyên nhân trùng hợp ngẫu nhiên với các bệnh lý khác sẵn có của trẻ tại thời điểm sau tiêm chủng (tại Việt Nam mỗi ngày có khoảng 70 trẻ em dưới 1 tuổi bị tử vong do các nguyên nhân khác nhau như nhiễm trùng huyết, viêm não-màng não, viêm phổi, suy hô hấp, bệnh tim bẩm sinh, chết đột tử, sặc sữa…).Đối với vaccine Quinvaxem, do có thành phần ho gà toàn tế bào (giống như vắc xin DPT) nên các phản ứng nhẹ sau tiêm chủ yếu là đau tại chỗ tiêm, sốt cao, khóc dai dẳng… có thể lên tới trên 50% các trường hợp sau tiêm song phần lớn các phản ứng này sẽ tự khỏi sau 1-2 ngày. Có những ý kiến cho rằng vaccine Quinvaxem tiêm trong Chương trình TCMR là không an toàn và vaccine có chứa thành phần ho gà vô bào Infanrix Hexa (6 trong 1) hoặc Pentaxim (5 trong 1) sử dụng dưới hình thức tiêm dịch vụ là tuyệt đối an toàn, tuy nhiên như đã đề cập ở phần trên không có loại vaccine nào là an toàn 100%.Từ nay đến cuối năm, thậm chí hết năm 2016, sẽ vẫn khan hiếm 2 loại vaccine trên. Nếu trẻ em không được tiêm chủng hoặc tiêm chủng không đầy đủ, tiêm chủng muộn thì nguy cơ dịch bệnh quay trở lại là rất lớn. Bộ Y tế cũng nghiêm cấm tất cả việc lợi dụng việc khan hiếm vaccine để trục lợi, đồng thời khuyến cáo người dân không nên sử dụng nguồn hàng trôi nổi (nếu có) sẽ không bảo đảm chất lượng, giá thành cao.