Trần Thiện Thanh

Trần Thiện Thanh là một trong những nhạc sĩ Việt Nam nổi tiếng nhất giai đoạn trước 1975. Một số bút hiệu khác của ông là Anh Chương (tên con trai ông), Trần Thiện Thanh Toàn (em trai ông, đã tử trận), Thanh Trân Trần Thị (tên người con gái thứ nhì). Ông còn là ca sĩ với nghệ danh Nhật Trường và được xem như là một trong bốn giọng nam nổi tiếng nhất của nhạc vàng (“tứ trụ nhạc vàng“) (cùng với Duy Khánh, Chế Linh và Hùng Cường).

Trần Thiện Thanh

Tên thật, tên gọi khác (nếu có)

Anh Chương, Trần Thiện Thanh Toàn, Thanh Trân Trần Thị (bút danh nhạc sĩ)
Nhật Trường (nghệ danh với vai trò ca sĩ)

Giới tính

Nam

Sinh

12 tháng 6 năm 1942

Mất

13 tháng 5 năm 2005

Tuổi

Hưởng dương 62 tuổi

Sự nghiệp

Vai trò chính

Nhạc sĩ, ca sĩ

Vai trò khác (nếu có)

Diễn viên

Trạng thái sự nghiệp

Ngừng hoạt động

Năm bắt đầu sự nghiệp

Cuối thập niên 1950

Năm kết thúc sự nghiệp

2005

Cộng tác với trung tâm Thúy Nga

Số chương trình đã xuất hiện

PBN
TNMB
Live
Khác

0
0
0
0

Gia đình

Trạng thái hôn nhân

Đã kết hôn (3 lần)

Gia đình

– Trần Thiện Thanh Toàn (em trai, đã mất)
– Như Thủy (em gái)
– Trần Thị Liên (vợ đầu)
– Kim Dung (vợ thứ hai)
– Ca sĩ Lưu Mỹ Lan (vợ cuối, sinh năm 1961)
– Bốn người con chung với Trần Thị Liên (Anh Chương (mất năm 2014), Thanh Trân, Thanh Trúc và Anh Châu)
– Anh Chính (con chung với Kim Dung)

Tiểu sử

Trần Thiện Thanh sinh ngày 12 tháng 6 năm 1942 tại Phan Thiết, tỉnh Bình Thuận. Thuở nhỏ, ông theo học trường Ngô Đình Khôi. Ông đến Sài Gòn năm 1958, học xong thì làm giáo viên trung học, dạy môn Pháp văn. Sau đó, ông tốt nghiệp trường Hạ sĩ quan năm 1965, phục vụ Cục Tâm lý chiến thuộc Bộ Tổng tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng hòa cho đến cuối tháng 4 năm 1975.

Khi ca hát, ông chọn tên Nhật Trường vì “Hồi nhỏ tôi thích ca hát lắm nhưng bố mẹ tôi không cho. Thế là tôi phải chờ đến ban đêm đợi bố mẹ đi ngủ rồi mới dám hát. Nhiều khi ban ngày thèm hát quá mà phải đợi đến tối, thấy ngày sao dài ghê nên tôi chọn tên Nhật Trường, có nghĩa là ngày dài”.

Đầu thập niên 1960, ông lập ban Tứ ca Nhật Trường gồm ông và 3 nữ ca sĩ: Như Thủy (em gái của ông), Vân Quỳnh và Diễm Chi. Khi lên sân khấu để hát nhạc lính, ông thường mặc quân phục giống như Hùng Cường và Chế Linh.

Về sáng tác, hai chủ đề lớn trong sáng tác của Trần Thiện Thanh là tình yêu và tình lính. Ông sáng tác nhiều nhạc về lính, nhưng nhạc lính của ông không có thù hận, gay gắt, kích động hoặc u uất, bi thảm mà thường là trong sáng vui tươi, làm thi vị hóa và lãng mạn hóa đời lính gian khổ.

Ông từng là Trưởng ban văn nghệ của Đài Tiếng nói Quân đội, có riêng hai chương trình Nhạc Mùa Chinh Chiến phát từ 12 giờ 05 phút cho tới 12 giờ 55 phút trưa thứ hai và Tiếng Hát 20 phát vào 18 giờ 15 phút chiều thứ hai trên làn sóng phát thanh của Đài Tiếng nói Quân đội. Sau năm 1968, ông phụ trách thêm chương trình phóng sự chiến trường.

Trong các phim kịch với đề tài người lính, Nhật Trường hay diễn chung với Thanh Lan. Ông từng thực hiện nhạc cảnh về Đại úy Nguyễn Văn Đương mà trong đó, ông đóng vai người lính còn Thanh Lan đóng vai người vợ hậu phương Nguyễn Thị Lệ. Đây là một tiết mục thu hút nhiều khán giả xem TV và loạt nhạc cảnh này đã được chuyển thành phim với tên Trên Đỉnh Mùa Đông chiếu trên Đài Truyền hình Việt Nam Cộng hòa.

Đầu thập niên 1970, ông còn điều hành trung tâm phát hành nhạc và thu băng mang tên Tiếng Hát Đôi Mươi.

Sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, ông nằm trong danh sách những nghệ sĩ bị Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam cấm hoạt động. Tới năm 1984, Trần Thiện Thanh được phép hoạt động lại nhưng ông từ chối làm việc cho chế độ mới.

Vào năm 1993, Trần Thiện Thanh được nữ ký giả Nam Trân bảo lãnh rời Việt Nam sang Hoa Kỳ theo diện “kết hôn”. Tuy nhiên sau đó, mâu thuẫn xảy ra giữa hai người nên Trần Thiện Thanh không được hợp thức hóa theo diện di trú, cho đến khi được người con trai trưởng của ông là Anh Chương, qua Mỹ trước đó và đã có quốc tịch Hoa Kỳ, đứng đơn bảo lãnh. Tuy vậy, ông vẫn chưa thể lưu diễn ở bên ngoài nước Mỹ. Phải đợi mãi cho đến ngày 12 tháng 5 năm 2004, tức 6 tháng trước khi phát hiện ra bệnh ung thư phổi và 1 năm trước khi mất, ông mới nhận được “thẻ xanh” để có thể đi trình diễn ngoài nước Mỹ.

Ông cộng tác với các Trung tâm Asia, Trung tâm Làng Văn, Trung tâm Mây, Trung tâm Hoàn Mỹ, và có sáng tác một số ca khúc của Trung tâm Thúy Nga qua các cuốn Paris By Night và lập hãng đĩa riêng Nhật Trường Productions.

Ngày 27 tháng 2 năm 2000, ông cùng Mỹ Lan và một số thân hữu xuống đường hát rong tại thành phố Westminster, California nhằm mục đích gây quỹ xây dựng tượng đài Chiến sĩ Việt Mỹ. Ông cho biết: “Đây là một hành động tự nguyện, xuất phát từ tấm lòng yêu mến, kính trọng và tưởng niệm người lính Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) trong tâm hồn và trái tim tôi. Tôi cảm thấy mình cần làm một điều gì đó để đóng góp cho việc xây dựng tượng đài người lính VNCH đầu tiên trên đất Mỹ nói riêng và Hải ngoại nói chung trong lúc những tượng đài đó ở trong nước sau năm 1975 đã không còn – kể cả một bức từng mang tính chất nghệ thuật là “Tiếc Thương” cũng đã bị hủy diệt dưới bàn tay Cộng Sản”. Buổi hát rong đã thu về hơn 15,000 USD tiền quyên góp. Ngày nay, tượng đài Chiến sĩ Việt – Mỹ được xem như là một biểu tượng của người Việt Nam lưu vong tại Hoa Kỳ.

Trần Thiện Thanh qua đời vào ngày 13 tháng 5 năm 2005 tại nhà riêng ở Westminster, California, Hoa Kỳ do bệnh ung thư phổi. Ông là người nghiện thuốc lá nặng, thường hút gần 2 bao một ngày, đây được cho là nguyên nhân gây ra cái chết của ông. Tang lễ của ông được tổ chức theo cả hai nghi thức Phật Giáo và Công Giáo mà chính yếu là nghi thức Phật Giáo theo lời yêu cầu của người con trai trưởng là Anh Chương. Thi thể ông được hoả táng và đưa về Việt Nam thờ tự tại chùa Phước Huệ, thành phố Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng.

Ngày 17 tháng 8 và 27 tháng 8 năm 2019, clip Tình Khúc Trần Thiện Thanh Collection được đăng tải trên Youtube của Trung tâm Thúy Nga. Năm 2022, Trung tâm Thúy Nga đăng tải video collection gồm 20 ca khúc đã được trình diễn trong các chương trình Paris By Night mang tên ông ngày 13 tháng 7.

Di sản để lại

Xem danh sách các ca khúc của nhạc sĩ Trần Thiện Thanh tại đây.

Những lần nhạc của Trần Thiện Thanh được trình bày trong các chương trình Paris By Night

STT

PBN số

Tên tác phẩm

Ca sĩ thể hiện

Ghi chú

Tình Có Như Không

Quốc Anh

Lần đầu tiên nhạc của Trần Thiện Thanh được trình diễn trên sân khấu Paris By Night.

Trên Đỉnh Mùa Đông

Hương Lan

Người Yêu Tôi Khóc

Thanh Mai, Anh Sơn

Gặp Nhau Làm Ngơ

Quốc Anh

Chiều Trên Phá Tam Giang

Lê Uyên

Đặc Biệt

Người Yêu Tôi Khóc

Như Mai, The Magic

Họa Mi, Elvis Phương

Tình Có Như Không

| Don Hồ, Ý Nhi, Duy Hạnh, Phương Khanh & The Bolero

Nằm trong LK Tình Cho Không

Lâu Đài Tình Ái

Hương Lan, Thái Châu

LK Chuyện Hẹn Hò, Bảy Ngày Đợi Mong

Phương Hồng Quế

Một Đời Yêu Anh

Elvis Phương, Ái Vân

Nằm trong LK Hãy Yêu Như Chưa Yêu Lần Nào & Một Đời Yêu Anh.

Chiếc Áo Bà Ba

Hương Lan

Mùa Đông Của Anh

Shayla

Nằm trong LK Yêu Em Bốn Mùa.

Anh Về Với Em

Anh Khoa, Phương Hồng Quế

Tình Thư Của Lính

Thế Sơn

Bảy Ngày Đợi Mong

Nguyễn Hưng, Nguyễn Cao Kỳ Duyên

Nằm trong LK Bước Tình Hồng.

Người Xa Người

Cho Anh Xin Số Nhà

Phương Loan, Ban nhạc Chí Tài Brothers

Nằm trong LK Lời Yêu Thương.

Chuyến Đi Về Sáng

Như Quỳnh

Sáng tác đầu tay nhưng vì hoàn cảnh thời điểm đó khó khăn về kinh tế nên đã bán lại ca khúc này cho nhạc sĩ Mạnh Phát.

Mùa Xuân Lá Khô

Mạnh Quỳnh

Đám Cưới Đầu Xuân

Thế Sơn, Tâm Đoan

LK Phút Giao Mùa, Ngày Đầu Một Năm

Phương Hồng Quế, Ngọc Đan Thanh

Người Yêu Của Lính

Hoàng Oanh

Mùa Đông Của Anh

Thế Sơn, Hương Giang

Lâu Đài Tình Ái

Khánh Ly, Nguyễn Ngọc Ngạn

Tình Đẹp Hậu Giang

Phi Nhung, Duy Trường

Divas

Hàn Mặc Tử

Mai Thiên Vân

100

Chân Trời Tím

Hương Lan, Thái Châu

101

Giọt Café Đầu Tiên

Mạnh Quỳnh, Trường Vũ

Tình Có Như Không

Nguyễn Hưng

103

Một Đời Yêu Em

Thế Sơn

104

Tình Đầu Tình Cuối

Thế Sơn, Thanh Hà

107

Người Yêu Tôi Khóc

Thiên Tôn

108

LK Chiều Trên Phá Tam Giang, Trên Đỉnh Mùa Đông

Thế Sơn, Lam Anh

Bảy Ngày Đợi Mong

Trần Thái Hòa, Quỳnh Vi

109 VIP

Gặp Nhau Làm Ngơ

Hương Thủy

Lâu Đài Tình Ái

Bằng Kiều, Minh Tuyết

110

Đồn Vắng Chiều Xuân

Thế Sơn

111

Chuyên Đi Về Sáng

Hương Lan, Giang Tử

Sáng tác đầu tay nhưng vì hoàn cảnh thời điểm đó khó khăn về kinh tế nên đã bán lại ca khúc này cho nhạc sĩ Mạnh Phát.

129

Bảy Ngày Đợi Mong

Thúy Anh

Nằm trong LK The Uptight.

130

Yêu

Trần Thái Hòa

132

Đám Cưới Đầu Xuân

Ngọc Ngữ, Châu Ngọc Hà

133

Chuyện Một Người Đi

Tuấn Vũ, Phương Hồng Quế

Hàn Mạc Tử

Hoàng Oanh, Tâm Đoan

Thông tin bên lề

Trước khi Paris By Night 130 – In Singapore – “Glamour” được thực hiện, chương trình Paris By Night 110 – Phát Lộc Đầu Năm là PBN cuối cùng sử dụng các tác phẩm của ông (mặc dù ca khúc Chuyến Đi Về Sáng của nhạc sĩ Mạnh Phát nhưng thực tế Trần Thiện Thanh sáng tác đầu tiên và bán cho nhạc sĩ Mạnh Phát và xuất hiện trong cuốn Paris By Night 111 – S). Kể từ sau khi nhạc của Trần Thiện Thanh dính vào tranh chấp bản quyền, trung tâm hầu như đã cắt đi các bài hát của ông trong các chương trình PBN được đăng tải lên Youtube hoặc không đề cập đến chúng, điển hình là chương trình Paris By Night 85 – Xuân Trong Kỷ Niệm đã bị cắt đi 2 tiết mục liên tiếp trong đó có nhạc của ông.
Theo hồi ký Kỷ Niệm Sân Khấu của Nguyễn Ngọc Ngạn, nhạc sĩ Trần Thiện Thanh đã từng ngỏ ý muốn thực hiện một chương trình Paris By Night chủ đề Tác giả & Tác phẩm cùng với trung tâm Thúy Nga, nhưng vì tổng số tiền tác quyền cho các tác phẩm quá cao nên trung tâm đã từ chối thực hiện. Sau này khi Trần Thiện Thanh qua đời, trung tâm ASIA đã có hai chương trình dành riêng cho dòng nhạc của ông (ASIA 50 – Nhật Trường – Trần Thiện Thanh: Tình Yêu, Cuộc Đời Và Sự Nghiệp và ASIA 61 – Nhật Trường – Trần Thiện Thanh 2: Bà Mẹ Trị Thiên).

Rate this post

Trần Thiện Thanh